Dick Kar­man, schilder

_{Van onze redac­tie: Ruud Meijns}

Hoewel hij het woord kun­stschilder niet zo snel in de mond zal nemen, is het schilderen wel een passie die hem z’n hele leven bezig zal bli­jven houden. Magisch real­isme is de vorm die hij het meest hanteert, waarmee hij een andere werke­lijkheid op het doek zet dan die wij gewoon­lijk waarnemen.

Dick Kar­man, geboren 7 novem­ber 1948, is geboren en geto­gen in Zaan­dam. Hij woonde op het Mr. Cor­nelispad en ging op school op de Rem­brandtschool en de Speel­man­school.
Als kind bleek al snel dat hij aardig kon teke­nen en op de I.V.O.-school bij de teken­lessen van Han Kon­ing leerde hij werken met Oost-​Indische inkt en gewassen pen. Toen hij een leer­boekje “Insecten teke­nen” in han­den kreeg leerde hij z’n tech­niek met inkt te ver­beteren. Dat bleek een hele vooruitgang.

Na de I.V.O.-school ging hij werken, eerst een baan­tje als bijri­jder bij de firma van Wijn­gaar­den, expe­di­teur. Honkvast is hij nooit geweest, als het hem verveelde zocht hij een ander baan­tje. Zo was hij stem­pel­maker, werkte bij Simon de Wit tot de dien­st­plicht riep, maar ook dat was na een aan­tal maan­den over (alsnog afgekeurd!). Teke­nen en schilderen bleven zijn grote passie. Hij raakte geïn­spireerd door schilders als Sal­vador Dali en Paul Del­vaux die met hun werk een andere werke­lijkheid lieten zien dan die we denken waar te nemen. Dat trok hem aan en bracht hem in con­tact met gelijkgestem­den zoals Rein van Briemen.
In het oude belast­ingkan­toor op Dam 8, waar toen ate­lier­ruimten geves­tigd waren, ging hij zich toe­leggen op de oliev­erftech­niek en kwam opeens tot het besef dat er ook andere mogelijkhe­den waren om de ver­beeld­ing vast te leggen op het doek. Hij deed mee aan groep­sex­posi­ties in o.m. Dam 8 en het Weefhuis.
Onder­tussen com­bi­neerde hij werk met de passie van het schilderen. Pas met de mogelijkheid van de BKR, een regeling om werk aan te kopen door de over­heid, kon hij zich volledig met het schilderen bezig houden.

Hoewel het magisch real­isme de voor­naam­ste uit­ingsvorm bleef, heeft Kar­man ook land­schap­pen geschilderd, heeft hij met tem­pera gew­erkt die het werk een klassiek aanzien geeft. De aantrekkingskracht van het Magisch Real­isme is dat het ruimte geeft aan de fan­tasie. Als je naar de opper­vlakte van de pla­neet Mars kijkt zie je vor­men die je aan het denken zetten. Een rots zou een piramide kun­nen zijn. Zo denkt hij ook, dat de dagelijkse realiteit maar een onderdeel is van een veel grotere werke­lijkheid: soms kun je daar glimpen van opvan­gen. Dat is dan wat je wilt vast­leggen op het doek.

Wat land­schap­pen betreft kan hij nog steeds geni­eten van schilders als Ruys­dael die grootse land­schap­pen neerzetten met prachtige wolken­par­ti­jen. En ja, Rem­brandt, nog steeds de groot­ste van alle­maal en in welk museum je ook loopt, het werk van Rem­brandt springt er altijd uit.

Schilderen doet hij in een eige­naardig soort ‘beziel­ing­pe­ri­o­den’; in zo’n peri­ode is hij heel inten­sief en vaak met meerdere schilder­i­jen tegelijk bezig. Zakt zo’n ‘vlaag’ dan weer weg, dan keurt hij zijn ezel lange tijd nauwelijks een blik waardig, tot de vol­gende ‘aan­val’.
Dit komt mede door het feit, dat hij nooit een oplei­d­ing heeft gehad: hij beheerst een aan­tal tech­nieken niet, waar­door de mogelijkhe­den tot weer­gave van zijn ideeën beperkt zijn. Als hij te lang aan een idee moet werken en het er niet uitkomt, dan ‘bloedt het dood’.
Hij kan het dan voor jaren wegzetten of schildert er overheen.

De eisen die de over­heid stelt veran­deren nogal eens en de BKR ging in 1987 over in een regeling voor zelf­s­tandi­gen. Vanaf dat moment moest je een admin­is­tratie gaan bijhouden en dat was vol­doende om te besluiten ermee te kap­pen. Dick zocht een baan voor halve dagen en bleef daar­naast schilderen.

Dick is twee keer getrouwd, heeft drie kinderen en woonde later op de Lijn­baanstraat en de D. Donias­traat.
Voor deze buurt is hij nog een peri­ode voorzit­ter geweest van de bewon­ersv­erenig­ing. Dat had te maken met de slechte staat van de huur­wonin­gen en alle perike­len daar omheen die deze com­missie moest behan­de­len. Omdat hij ook eens een tim­mero­plei­d­ing had gevolgd, zou deze ken­nis hier­bij miss­chien van pas kun­nen komen.
De laat­ste jaren woont hij in de Jacob Rek­straat en hij schildert nog steeds.