Over bruggenbouwers gesproken!
( …Deel je brood en het smaakt beter…)
Van onze redactie: Channie Hutchinson
Er is al heel veel geschreven over Arie Booman „De Bruggenbouwer” en zijn „Stichting Hulpactie Polen”, maar het blijft zo’n mooi verhaal dat ik ook een stuk aan hem wil wijden. Arie en zijn vrouw Carla komen uit en wonen nog steeds een deel van het jaar in Zaandam. Vanaf april tot november vertrekken zij naar Zelow in Polen. Hoe zij in Polen terecht zijn gekomen begon in 1981 met een uitzending van het tv programma van Henk v.d. Meijden „TV Privé”. Daarin vertelden vijf Poolse vrouwen over de erbarmelijke situatie in Polen.
Arie en zijn vrouw Carla werden zo geraakt door hun verhalen dat ze meteen in actie kwamen. Arie was leraar op de Mavo Zuid in Zaandam (nu Pascal-Zuid) en organiseerde daar een inzameling van hulpgoederen en regelde transport om die naar Poznan (Centraal Polen) te vervoeren, waar hij contact had gelegd met de kerkelijke gemeenschap. Dat was zo’n succes dat, nadat alles door de PTT werd weggebracht, er nog een klaslokaal met 1500 kg. levensmiddelen overbleef. Arie besloot om zelf dan maar die overgebleven goederen te gaan brengen. En wat hij daar allemaal zag maakte zo’n grote indruk op Arie, dat het niet bij die ene keer bleef. Het was het begin van nog vele inzamelingen en transporten naar Polen en jarenlange structurele hulp. Eerst alleen naar Poznan maar via de kerkelijke contacten onderling breidde het zich uit naar Warschau en de regio van Zelow
Vluchten kon bijna niet meer ….
Die eerste keer in 1981 werd uitgerekend de zaterdag dat hij er was de staat van beleg uitgeroepen door toenmalige president Jaruzelski en alle buitenlanders moesten binnen zes uur Polen verlaten. Het sneeuwde en rond de grote steden reden tanks, heel dreigend allemaal. Onderweg naar de grens werd Arie meerdere keren aangehouden door wanhopige mensen om alsjeblieft hulp in te roepen of berichten door te geven. Bij de grens was er nog een voertuig met een Pools gezin dat nog snel probeerde weg te komen, maar ondanks smeken en soebatten mochten het echtpaar en een baby het land niet verlaten, alleen de buitenlanders. Arie was een van de laatsten die de grens overstaken, hij beschreef dat hij achter zich letterlijk de lichten zag doven.
De zaak ging rollen…
Terug in Nederland op maandag moest hij meteen door naar zijn werk op school, geen moment om even bij te komen. De examenklas wachtte. Toen hij aankwam wachtte de pers op hem met heel veel vragen over zijn avontuur. Arie was zo aangeslagen door wat hij had meegemaakt in Polen, maar moest meteen zijn verhaal doen. Arie’s verhaal raakte veel mensen, die geld stortten en nog meer goederen doneerden, waardoor hij dus weer heen en weer naar Polen ging. De transporten konden veelvuldig plaatsvinden met grote vrachtwagens. Gratis ter beschikking gesteld door ondernemingen uit de regio als Transportbedrijf Veldhuizen, Beets, Schavemaker, Mercedes etc. Ook zijn zij heel veel dank verschuldigd aan de chauffeurs, die hun vakantiedagen opnamen om te kunnen rijden. En weer en weer, wel tien jaar lang bleef hij gaan, want tijdens elk bezoek zag en hoorde hij weer waar het aan ontbrak en terug in Nederland ging hij dan op zoek naar de nodige spullen. Zo heeft hij hele scholen, ziekenhuizen, kerkelijke gebouwen, gaarkeukens, de Sociale Dienst, het Rode Kruis, een tandartsenpraktijk en bejaardentehuizen ingericht met zijn in 1984 opgerichte Stichting Hulpactie Polen.
De douane was nooit je vriend …..
In de begintijd dat Arie steeds naar Polen reed, waren de grenzen nog gesloten en moest hij wel zes grensposten passeren. Stapels documenten waren iedere keer nodig om de posten te passeren . Soms moesten ter plekke nog speciale formulieren worden ingevuld, midden in de nacht, soms bij 10 graden onder nul, terwijl zijn bevroren vingers de pen niet konden vasthouden, de ijskoude wind door de perrons waaide en andere chauffeurs soms hielpen met formulieren invullen, omdat de tekst in het Russisch stond. Het toeschreeuwen, de honden in je cabine, het van hot naar haar gestuurd worden, het eindeloze lange wachten zonder reden, het stro op de stenen voor de loketten, anders vroren je schoenen vast, het omkopen met koffie, tabak, nylons, de controles van de lading, waarvoor eerst de beijsde touwen en dekzeilen los moesten, hoe dan vijf of zes man in de wagen over je zo met zorg verpakte goederen heen kneterden. Er was veel corruptie in die tijd. De Poolse douaniers hebben hem vaak uren laten wachten zonder reden op te geven en ze hebben ook goederen in beslag genomen of beschadigd. Zoals een keer 2000 kg waspoeder, waarvan de verpakking stuk gesneden werd en de hele boel eruit viel en onbruikbaar werd. Of een keer dat er een papier tekort was op onder andere scholen en Arie anderhalve dag is vastgezet omdat de douaniers van mening waren dat de verzamelde vrachtlading papier die hij vervoerde vast bedoeld was voor een ondergrondse krant van de vakbond. Ze gingen ervan uit dat hij dan ook een drukpers het land in wilde smokkelen en die zochten ze tussen alle spullen. Een drukpers vonden ze natuurlijk niet en het papier namen ze in beslag en de keren daarna dat Arie de grenspost passeerde zag hij de hoogte van de enorme stapel papier slinken, ze gebruikten het dus zelf. Vaak moest hij ook wat goederen of etenswaren weggeven om andere goederen verder te mogen vervoeren, maar Arie liet zich niet uit het veld slaan en bleef zijn missie vervolgen.
Medewerking alom …
Hij heeft ook heel veel geluk gehad, op bepaalde momenten dat iets dreigde te mislukken gebeurde er altijd weer een wonder waardoor alles op zijn plek viel. Zoals een keer dat Arie meel moest brengen en nog 1000 euro tekort kwam voor het vervoer en een gulle mevrouw juist dat bedrag doneerde aan de stichting en het transport dus door kon gaan. Arie is ook een man met zo’n vlotte babbel dat hij alles voor elkaar krijgt voor zijn goede doel. Hij had een keer bestek nodig voor een bejaardentehuis en vond het bestek in de kringloopwinkel nog te duur, aangezien hij er heel veel van nodig had. Toen hij de leidinggevende mevrouw uitlegde waarvoor het nodig was mocht hij emmers vol bestek pakken. Zo heeft Arie met de jaren een groot netwerk van vrijwilligers en contacten opgebouwd dat hij allang niet meer zelf met een aanhanger op pad hoeft, maar er wel voor zorgt dat de hulpstroom consequent blijft.
Leven in twee vaderlanden….
Arie en zijn vrouw Carla beschouwen Polen inmiddels als hun tweede thuis, of misschien nog wel meer thuis dan Nederland nu. Ze bezitten ook een stuk grond in Zelow, waar hun huis op gebouwd is, aan hen gegeven in 1990 als dank voor al hun inzet en hulp. Wat uiterst ongebruikelijk is om als buitenlander een stuk land te krijgen. Dat ging via toestemming van het parlement met aanbevelingsbrieven van gerespecteerde Poolse mensen zoals de Burgemeester en Commissaris van de politie. Ze zijn ook ereburgers en hebben oorkondes en medailles mogen ontvangen voor hun werk. Daar doet Arie het allemaal niet voor, al is de waardering fijn, maar Arie is een man van God met een heel groot hart die zich inzet voor zijn medemens. Al is hij nu wat ouder (75), rust hij nog niet. Elk jaar verkopen hij en Carla prachtige glazen en kristallen kerst– en paasdecoraties uit Poolse ateliers hier in Nederland om de hulp en transporten van hun stichting te financieren. Ze ondersteunen het bejaardentehuis en de kleuterschool, verzorgen babyuitzetten voor gezinnen, helpen bij het verschijnen van het kerkblad, zoveel doen ze nog. Arie heeft nu zelfs hulpvragen uit Rusland en is al in Wit-Rusland geweest.
Over “Eurokinderen” (Arie vertelt:)
Hij is misschien drie jaar en stapt parmantig, met opgeheven armpjes en een glunderende lach op mij toe….. Een handje sluit zich om mijn pink…. Als ik omlaag kijk , stralen een paar grote blauwe ogen mij toe… Langzaam word ik meegetrokken naar zijn kamer… Er staan vier bedjes. Hij laat zien waar hij zelf slaapt…. De kast wordt open gedaan. En daar is de derde plank „zijn plank”… Hij is leeg op een kleine beer na….wat naar achteren, in de rechterhoek. Daar staat zijn nachtvriendje…. zijn toeverlaat. Verder niets… het is zijn enige bezit…. Een paar maanden later stoppen we opnieuw voor de ingang van het tehuis met een bus vol speelgoed. Dezelfde kinderen huppelen ons weer blij tegemoet…. Pappa en mamma werken in het Westen om Euro’s te verdienen. Als ze terug gaan zijn ze hun baan kwijt. In Polen is geen goedbetaald werk. Dus de kinderen bij opa en oma. Maar ook zij kunnen dat niet meer volhouden. Dan maar in het tehuis. Alles vanwege de Euro’s…………Maar de beer krijgt gezelschap…
Medisch sociale zorg ….
Wat betreft het tehuis voor jong lichamelijk en vaak verstandelijk gehandicapten hebben we het toegangshek vernieuwd, het tuinmeubilair aangepast en vernieuwd evenals de bestrating rondom het huis. Zodoende is er een ruime barbecueplek met apparatuur gekomen. Alles mogelijk gemaakt dank zij de opbrengst van de kerstmarkt in de Westzijderkerk eerverleden jaar. Graag willen we nog in wensen voorzien van grote tuinparasols (Poolse zomers zijn erg warm), een volleybalnet en wat ballen Ook verf voor de buitenkant is noodzakelijk om het geheel nu een fraaier aanzien te geven. Gewoon witte muurverf, voor buiten. Het geld daarvoor in onze kleine stichting is lang niet genoeg. Het tehuis midden in het stadje biedt onderdak voor de kinderen omdat de ouders door gebrek aan de benodigde ruimte en financiële mogelijkheden niet kunnen voldoen aan de benodigde steun. Ook al vanwege noodzakelijke ondersteuning in de gezondheidszorg. Zoals een klein ziekenhuis en de plaatselijke kliniek. In dit kader hebben we al een aantal jaren een scootmobielproject ter plaatse. Al 15 stuks rijden er in de regio rond. Veel zaken krijgen we hiervoor gratis, maar dan zijn er weer de kosten van het transport zoals de diesel. Heen en terug toch 2400 km. Het politiebureau heeft ander mooi meubilair gekregen. Heeft geen printer en minimaal papier. We zijn bezig met een politie commandanten uitwisseling met Berlijn. Alles loopt maar aan Poolse zijde is er nu even geen geld beschikbaar! Voor alles is er een door de gemeente goed doortimmerde aanvraag naar Brussel nodig. Om geld. Maar de infrastructuur heeft steeds voorrang.
Van ouden van dagen …
Dan zijn er ook de twee tehuizen (of zorgcentra zoals u wilt). Een voor alleenstaande bejaarden en een voor volwassen gehandicapten. Vroeger een alcoholverslaafden opvang. Ongeveer honderd personen per tehuis. De activiteitenafdelingen zijn zeer belangrijk en de producten opmerkelijk kunstzinnig. De leidinggevenden zijn erg enthousiast. Een van de tehuizen is voor intern wonen. De ander voor dagbehandelingen. De families kijken niet erg naar de mensen om. Dus ook hier ondersteunen we wat we kunnen. Zelfs postoelen, kleding en beddengoed gaat er heen. Ook al vele jaren.
Een noodoproep uit Rusland
Sinds enige tijd is er de dringende roep uit Rusland, uit St. Petersburg. Er is daar een groep nabestaanden van het beruchte beleg van Leningrad. Zij leven op de zijlijn van de Russische samenleving. Zij worden vertegenwoordigd door een kleine Stichting. Zij zochten met ons contact via via. Vooral paramedisch materiaal gaat erheen zoals rollators, rolstoelen, dekens, looprekken en krukken. Twee grote pallets zijn er al heen. Met de dekens en het incontinentiemateriaal zijn er veel problemen met de douane. Misschien nu een politiek item? De stapels documenten en hoeveelheid stempels zijn enorm.
Met schroom …. 
U zult begrepen hebben, dat geld de smeerolie van onze activiteiten is. Al 35 jaar lang. Soms worden we blij verrast door anonieme gevers. Wij willen graag nog een aantal zaken afmaken of continueren tot het bekende “eigen-benen” verhaal. Auto’s rijden ook niet op water, maar: Zorgen moet je doen! En niet maken! Wij willen u graag op de hoogte houden. We willen u graag meer vertellen over die andere cultuur en tradities in Polen, waar u heel verbaasd over zult zijn.
We willen er dit jaar nog een bus vol medisch materiaal heen brengen. Er wordt met smart op gewacht. Het hangt af van de sneeuwval en temperatuur. Wij willen uw begrip vragen na het bovenstaande voor de benarde financiële positie van onze kleine stichting en u juist in deze tijd om uw steentje als bijdrage vragen.
Het banknummer is: Stichting Hulpactie Polen en Oost-Europa NL18ABNA0897253922.
Wij danken u zeer en zeggen: Tot een volgende keer!
Arie Booman,
Tel. 075 6175 084.