IJs­plezier

_{Van onze redac­tie, Ruud Meijns}

Het vri­est weer genoeg om de schaat­sen onder te kun­nen binden. Lang zal de pret niet duren, maar we hebben weer even op het ijs kun­nen staan. Het lijkt wel of er vroeger meer vorst was, zeker als je de foto’s van toen bekijkt.

Op de Zaan in 1929

Kalver­ringdijk 1963

In het boek ‘De Caeskop­ers’ van Bert Koene over de Zaanse koop­mans­fam­i­lie Caeskoper wordt ook over het schaat­sen verteld. Uit de dag­boeken haalt Koene menig schaat­stochtje naar voren. ‘In de win­ter van ¹⁶⁷⁶⁄₁₆₇₇ schaat­ste Claes Arisz Caeskoper als nooit tevoren. De 9de (decem­ber) was weer een dag met mooi vriesweer, uit­stek­end geschikt om met dochter Mari­etje op de slee het veld in te rij­den.
De 14de werd het heel koud, met een straffe noor­dooster. De paar­den begonnen op het ijs te komen. Hij schaat­ste over bij­zon­der mooi ijs naar Ams­ter­dam. De dag daarop was hij bij zware vorst met een groepje naar Medem­b­lik, waar enige Oost-​Indiëvaarders lagen ingevroren, en op de 16de schaat­ste hij bij harde wind met een aan­tal mans– en vrouwsper­so­nen naar Alkmaar.’

Op de 19de decem­ber schaatst Caeskoper met twee vrien­den een “twaalf ste­den­tocht” in Noord-​Holland van rond 280 km. Ze begin­nen om 4 uur ’s mor­gens richt­ing Haar­lem over het (nog open) Y, dan naar Ams­ter­dam (over het Haar­lem­mer­meer), Weesp, Naar­den, Muiden. Via Pam­pus naar Mon­nikendam, Edam, Purmerend, Hoorn, Enkhuizen, Medem­b­lik naar Alk­maar waar ze voor de tweede maal ‘pleis­ter­den’. ‘Toen wij net uit Alk­maar weg waren begon het te sneeuwen. Omtrent half negen ’s avonds kwa­men wij thuis, hebben bovengemelde 12 ste­den bezocht op één dag.’

Foto’s: Gemeen­tearchief Zaanstad, 1610, Hen­drick Aver­camp, IJsver­maak, Rijksmu­seum.
Boek: De Caeskoper. Een Zaanse koop­mans­fam­i­lie in de Gouden Eeuw. Bert Koene