Panorama zaandam by Tilemahos Efthimiadis

3vrindinnen400Han­nie Schaft Her­denk­ing 8 maart 2019

Om 11.00 uur op Inter­na­tionale Vrouwendag bij het Han­nie Schaft-​Monument, West­z­i­jde 39, Zaandam

Thema 2019
: „In vri­jheid kiezen”
Op deze Inter­na­tionale Vrouwendag eren wij Han­nie Schaft als sym­bool van het vrouwen­verzet en als stri­jd­ster tegen racisme, fas­cisme en discriminatie.

Toe­spraak Gerdi Ver­beet, voorzit­ter Nation­aal Comité 4&5 mei,
bij de her­denk­ing van Han­nie Schaft, 8 maart 2019.
Beste mensen, lieve kinderen,
Het is best merk­waardig om hier zo met elkaar te staan, vin­den jul­lie ook niet? Mensen om ons heen doen bood­schap­pen, gaan koffie drinken bij de bakker of even naar de kap­per. Een lekkere, rustige dag.

En onze gedachten zijn intussen bij een heel andere dag. Bij 21 juni 1944.

8mrt3damesHet was toen stil op straat. Het was koud — het was nog geen 13 graden — en de mensen had­den zo weinig te eten, dat ze liever thuis bleven. Want als je weinig te eten en dus voort­durend honger hebt, heb je het gauw koud. En dan, in die doo­d­stille straat, opeens een knal. Een man valt van zijn fiets. Een tweede man is zwaarge­wond; hij bloedt enorm. Hij probeert weg te komen. Een meisje fietst heel hard de andere kant op.
De man die viel was de poli­tie­man Ragut. De man die zwaar gewond probeert weg te komen was Jan Bonekamp. Het meisje, dat weten jul­lie natu­urlijk, was Han­nie Schaft.
Vorig jaar is er een boek ver­sch­enen dat de oor­logser­varin­gen beschri­jft van Han­nie Schaft en haar stri­jd­makkers, de zus­jes Truus en Fred­die Over­stee­gen. Het boek heet „het meisje met de vlecht­jes”. Dat slaat op Fred­die, want zij was nog maar 14 jaar toen de oor­log begon en met haar vlecht­jes zag ze er uit als 12.
Toch werd zij lid van een verzets­groep — toen was ze 14 jaar. En ze was net 17 toen ze een man heeft doo­dgeschoten. Het was een ver­rader, een man die de dood van heel veel mensen op zijn geweten had. De verzets­groep was dan ook trots op Fred­die. Maar zelf moest ze heel erg huilen. En ze dacht — zo staat het in het boek: „Het is alsof ik mezelf niet meer ben. Alsof iets van mij bij hem is achterge­bleven. In een frac­tie van een sec­onde is de wereld veranderd.”
Nee, het is niet nor­maal dat een meisje van 17 iemand doo­d­schiet. En het is ook niet nor­maal als meis­jes van 24 wor­den doo­dgeschoten — zoals Han­nie Schaft.

Oor­log is niet normaal.

En toch is het, ook nu nog, in grote delen van de wereld oor­log. Eén op de vijf kinderen in de wereld woont in een land waar het oor­log is. Eén op de vijf!
Als je dat bedenkt, zouden jul­lie eigen­lijk elke dag blij en gelukkig moeten zijn, omdat je in vrede leeft.
Ik snap dat je dat niet doet — elke dag is ook wel veel. Maar je kunt er best eens wat vaker bij stil­staan. Eén dag per jaar op 5 mei vieren we de vrede en dat we werke­lijk vrij zijn. Maar ik denk dat je de vrede pas echt kunt vieren en dat je die vri­jheid pas echt kunt waarderen, als je er best wat vaker over nadenkt. Oor­log is niet nor­maal. Maar vrede — en echt vrij zijn — dat is eigen­lijk iets heel bijzonders.
Jul­lie, de kinderen van de Han­nie Schaftschool, hebben de afgelopen tijd het ver­haal geho­ord van Han­nie Schaft. En jul­lie zullen het met me eens zijn, dat zij en haar kam­er­aden Truus en Fred­die ontzettend dap­pere meis­jes waren. Ze kon­den niet tegen onrecht. Ze kon­den het niet ver­dra­gen dat hun joodse vriendin­net­jes niet meer naar school mochten, niet meer in het park of in het zwem­bad. En dat ze uitein­delijk uit hun huis wer­den gehaald en weggevo­erd. Dat onrecht kon­den ze niet ver­dra­gen — en daarom maak­ten ze de keuze om te doen wat ze von­den dat ze moesten doen. Het verzet in gaan. En als het moest: iemand doo­d­schi­eten.
Het is maar goed dat jul­lie die keuze niet hoeven te maken.
Maar ook jul­lie moeten keuzes maken in je leven. De wereld van 2030, 2040 — dat is jul­lie wereld. Daarin moeten jul­lie je weg vin­den, je leven lei­den. Die wereld — daar zijn jul­lie dus mede ver­ant­wo­ordelijk voor.
Kon­ing Willem Alexan­der zei in zijn ker­st­toe­spraak: „Vri­jheid, gelijkheid en eerlijke kansen voor iedereen zijn óók afhanke­lijk van de manier waarop wij dagelijks met elkaar omgaan. Een leven zon­der angst en onver­schil­ligheid wordt niet alleen bepaald aan verre ver­gadertafels. Daar gaan we gelukkig zelf over.” Ik vind dat een prachtige bood­schap. Het doet er toe hoe wij dagelijks met elkaar omgaan. Of je iets voor een ander over hebt. Of je je ver­ant­wo­ordelijk voelt voor de mensen om je heen — je oud­ers, je zus­jes en broert­jes, je vriend­jes, de buurt waar je woont. Dat het je niet onver­schillig laat hoe het met hen gaat. Dat is belan­grijk, omdat dat mede bepaalt hoe jul­lie wereld er straks uitziet. Is dat een wereld waarin we ons ver­ant­wo­ordelijk voe­len voor elkaar, of waarin we alleen aan onszelf denken? Hoe die wereld er uit ziet, dat begint nu. Maar ik vind het ook belan­grijk, omdat we het ver­plicht zijn aan Han­nie, Truus en Fred­die — en al die andere meis­jes en vrouwen die de oor­log niet hebben over­leefd. Zij hebben strijd geleverd voor de vrede waarin wij nu leven. En dat mag ons niet onver­schillig laten. Daar mogen we niet slordig mee omgaan.
Ik vind echt niet dat je elke dag dankbaar moet zijn dat je in vrede kan leven. Maar we mogen er best eens wat vaker bij stil­staan.
Zoals van­daag. Op deze mooie rustige, zon­nige 8 maart.

Dank jul­lie wel.

8mrtboekschool2 8mrtboekschool3
8mrtgerdiIngrid 8mrtbloemen
Op 13 maart een bezoek met rondlei­d­ing door gid­sen van de Sticht­ing Eere­be­graaf­plaats Ooverveen met 30 leer­lin­gen van groep 8 van de Han­nie Schaftschool, Zaan­dam. In de gure wind en regen­buien. Na afloop kre­gen de leer­lin­gen en de oud­ers die het ver­voer ver­zorgden een fakkel uit­gereikt die wij van het Nation­aal Comité 4 & 5 mei hebben ont­van­gen. Onze hartelijke dank aan de Han­nie Schaftschool, de oud­ers, de gid­sen en het Nation­aal Comité.
8mrtEere 8mrtfakkel
Foto’s met o.a. Gerdi Ver­beet: Mar­ion Maas
Foto: Beeldje „Vrouwen­verzet” van Truus Menger en overige foto’s: Plekker
Joomla tem­plates by a4joomla