Winkel van Kroes in de Oostzijde

_{door Koos van der Woude}

Er was een tijd dat het gonsde van bedri­jvigheid in de Ros­molen­bu­urt. Niet alleen fab­rieken, maar ook buurtwinkels, ze zijn nu op de vingers van één hand te tellen. Het is al weer geruime tijd gele­den dat er in de krant stond: Ria Kroes, die nog steeds de man­u­fac­turen­winkel op de Oost­z­i­jde 80 c te Zaan­dam runt, stopt er nu toch echt mee. Er is geruime tijd gespeculeerd over wat er met het pand ging gebeuren. Er werd ste­vig ver­bouwd en nu ruim twee jaar later, is er niets meer van de uit­stral­ing van een winkel te bespeuren. Maar het pand komt wel weer in de staat zoals het vroeger was.

Het artikel ver­volgt: ‘Na het over­li­j­den van haar man Co Kroes in okto­ber 2003 is Ria nog vijf jaar doorge­gaan met de winkel. De groot­vader van Co, die ook Co heette, heeft in 1923 het pand in de Oost­z­i­jde zelf gebouwd, op een stuk grond dat een tuin was. Hij was in 1912 al begonnen als kleer­maker, een paar deuren verder op de Oost­z­i­jde 91 voor de pan­den van Albert Heijn, tegen­over de Molen­straat. Zijn groot­moeder Mevrouw A. Kroes-​Schuit hielp ook in de winkel. Zij deed dit tot 1956. Daarna ging de vol­gende gen­er­atie door met de winkel. Henk Kroes, de vader van Co, ging toen verder met zijn vrouw Annie Kroes-​van de Nes tot 1964. Co, die in de winkel opge­groeid was, ging zijn moeder helpen in de winkel. Maar in juni 2008 gaat Ria de man­u­fac­turen­winkel defin­i­tief sluiten, na ruim 36 jaar wonen en werken. De man­u­fac­turen­zaak bestond al 96 jaar.’

Daarin vor­mde echt­paar Co en Ria sinds 1972 samen het gezicht van de wol– en handw­erk­spe­ci­aalzaak aan de Oost­z­i­jde 80c. Co en Ria zijn de derde gen­er­atie van de fam­i­lie Kroes die de winkel voortzet. Co zat in de scheeps­bouw maar zag daar geen brood in. In 1964 was de economie niet zo goed zodat er weinig geld viel te ver­di­enen. Co Kroes was kind aan huis in de winkel en besloot er te bli­jven werken. In 1962 ont­moet hij Ria, die coupeuse was bij mod­e­huis Metz & Co in de Lei­d­ses­traat in Ams­ter­dam. Dit mod­e­huis had echte haute cou­ture en modeshows in het Kurhaus in Scheveningen.

Maar toen zij Co ont­moette, is ze ook in de winkel gaan werken. Inmid­dels getrouwd, gin­gen ze er in 1972 met twee kinderen defin­i­tief wonen. Mid­den jaren zes­tig van de vorige eeuw gin­gen ze als eersten in Zaan­dam panty’s verkopen. Ze hebben daar enorm in geïn­vesteerd en er ook enorme aan­tallen van verkocht, want verder durfde nie­mand het aan. Een jaar of tien gele­den haalde Kroes de panty’s uit zijn assor­ti­ment, omdat er niet langer viel te con­cur­reren tegen de super­mark­ten. Maar op het laatst trok de winkel veel klan­dizie door artike­len te verkopen die geen andere winke­lier meer verkocht. Mazzel voor Co en Ria.

Want de mensen kwa­men echt van heinde en ver, omdat ze bijvoor­beeld vele bor­du­ur­voor­beelden verkochten en aller­lei kleuren garen erbij om een schel­lenko­ord of schilderij te voltooien. Menig­maal kwam ik in de winkel, die ook een depen­dance was van een wasserij, om kled­ing te laten stomen. Maar ook voor een naald of knoop­jes. En als Co het niet wist, schoot Ria onmid­del­lijk achter de toon­bank van­daan om je te helpen. Ik stond altijd met bewon­der­ing te kijken naar de wirwar van artike­len in de volgestouwde winkel, maar vooral naar de kast met laat­jes, die een varia aan knopen her­bergden. Je moest wel geduld hebben, want Ria en voor­dien ook Co gaven ook advies over vele artike­len, onderkled­ing, four­ni­turen, bor­duren, haken, breien, kle­den knopen. Maar dat was juist de charme van deze spe­ci­aalzaak. Zij zaten nooit om een praatje ver­legen. Maar dat was juist de charme van de buurtwinkels.