Middelburg 24 september 1848 — Domburg 26 augustus 1907.
Liberaal, later sociaal-democratisch journalist en politicus Hij was de zoon van Pieter Dumon Tak, Directeur van de Wisselbank. Tak was een van tien kinderen. Vier overleden jong, waardoor hij uiteindelijk de jongste van de zes overgeblevenen was.

Hij ging naar het gymnasium en daarna (1867) naar de universiteit in Leiden om rechten te studeren. Tak had een goed verstand en kon uitstekend schrijven. Eind 1882 vertrok Tak naar Amsterdam, om een ‚ruimer omgeving’ (J. Veth) te zoeken dan Middelburg en vooral om te gaan werken voor het nieuwe blad De Amsterdammer. Dagblad voor Nederland van de gewezen dominee J. de Koo, die sinds 1877 al De Amsterdammer. Weekblad voor Nederland uitgaf in progressief liberale geest.

In het jaar van zijn intrede in de redactie van De Nieuwe Gids was Tak naar Bussum verhuisd, waarheen vele kunstenaars en intellectuelen hem al waren voorgegaan of nog zouden volgen. Het einde van De Amsterdammer en de ruzie bij de redactie van De Nieuwe Gids maakten een plek vrij voor een nieuw weekblad, De Kroniek, dat vanaf 1 januari 1895 verscheen. Tak, die in 1894 weer terug naar Amsterdam verhuisde, werd hoofdredacteur.

In 1899 sloot Tak zich aan bij de SDAP. Hij werd vast medewerker van De Nieuwe Tijd en lid van de Commissie van Beheer van Het Volk, het partijdagblad dat in 1900 begon te verschijnen. Hij maakte deel uit van de delegatie van de SDAP naar het Internationaal Socialistisch Congres in Parijs (1900), waar het gemeenteprogram behandeld en vervolgens aangenomen werd.

Taks plotselinge dood door een hartverlamming tijdens een vakantie op Duinvliet, het landgoed van zijn broer bij Domburg, werd algemeen toegeschreven aan de overstelpende hoeveelheid werk die de verschillende functies met elkaar veroorzaakten. Bij enkele daarvan was hij gezwicht voor het argument dat zijn aanblijven nuttig en nodig was voor de eenheid van de partij

Bron: Biografisch Woordenboek van het socialisme en de arbeidersbeweging in Nederland

(Roepnaam: Syb; bijnaam: de leeuw van Patrimonium), redacteur van Patrimonium en christelijk sociaal voorman, is geboren te Angeren op 17 februari 1864 en overleden te Haarlem op 12 juli 1916.

Talma bezocht de Latijnse School te Zutphen en Dordrecht en daarna het Erasmus-gymnasium te Rotterdam. Hij studeerde theologie in Utrecht (1882–1887) en was actief in verschillende studentenverenigingen.
In 1901 werd Talma in het district Tietjerksteradeel als Anti-Revolutionair-kandidaat gekozen tot lid van de Tweede Kamer na een eerste stemming tegenover de socialist mr P.J. Troelstra. Van 1908–1913 was hij minister van Handel, Nijverheid en Landbouw. In 1914 werd hij in Bennebroek predikant, waar hij tot zijn overlijden in 1916 verbleef.

Talma zag in Heinenoord de slechte omstandigheden van arbeiders. Hij zocht naar mogelijkheden tot verbetering. De gedachten van de Engelse predikant F.D. Maurice (1805–1872), een ‚Christian Socialist’, spraken hem erg aan (eigendom en bezit als rentmeesterschap, ontwikkeling van arbeiders en coöperaties voor arbeiders). In Vlissingen kwam Talma in aanraking met de sociale omstandigheden van de metaalbewerkers van scheepswerf De Schelde.

Als niet-werknemer werd hij in augustus 1891 buitengewoon lid van Patrimonium. Talma nam deel aan het in november 1891 gehouden Christelijk Sociaal Congres. In een aantal artikelen uit Patrimonium (1902), later gebundeld in de brochure De vrijheid van den arbeidenden stand (Utrecht 1902), stelde Talma dat de arbeiders en de patroon als vrije contractanten tegenover elkaar staan.

Bron: Biografisch Woordenboek van het socialisme en de arbeidersbeweging in Nederland

Anti-revolutionair wethouder van Zaandam in de jaren 1901–1908.
In 1906 zet Patrimonium tijdens een jaarvergadering de woningbouw bovenaan de lijst met prioriteiten. Als in 1909 het Christelijk Nationaal Vakverbond (C.N.V.) wordt opgericht blijft er voor Patrimonium de mooie taak van emancipatie van het orthodoxe volksdeel over.

Voorbeeld van de emancipatorische kracht binnen de beweging zijn: Jan Windhouwer. Geboren 1869 in Wormerveer, leert voor onderwijzer, wordt lid van de ARP, lid van de kerkenraad en bestuurslid van Patrimonium en is Antirevolutionair wethouder van Zaandam in de jaren 1901 – 1908.
Hij overleed nogal plotseling op 26 april 1908 op 38 jarige leeftijd. Koning Wilhelmina benoemde hem postuum tot officier van Oranje Nassau wat ze bij het geplande bezoek al van plan was geweest.

Bron: In dienst van de naaste – Rolf van der Woude

Klaas Katerstraatbuurt, Zaandam (1919–1920)

_{van onze redactie Ruud Meijns}

Ten oosten van de Oostzijderkerk kwam rond 1917 een bouwlocatie vrij, naast het ‘oude’ kerkhof (het huidige Verzetsplantsoen) en ten zuiden van het Franschepad. Meerdere corporaties hadden interesse om daar te bouwen, waaronder het net opgerichte Patrimonium en het al langer bestaande ZVH . De wethouder vond dat zij hier samen uit moesten komen. Op de naamgeving van de straten na lukte dat ook. Het resultaat was dat beide woningbouwverenigingen op de locatie gingen bouwen. Patrimonium zou 78 huizen, een winkel en een kantoor neerzetten en ZVH 69 huizen, een winkel en een badhuis. De vergunning voor het bouwen van beide delen van de buurt werd op 18 maart 1919 afgegeven.

 ZVH had inmiddels ervaring opgedaan met het bouwen van dit soort arbeidersbuurtjes. Zij had al eerder woningen in ‚t Vissershop laten bouwen. De Amsterdamse architecten Gulden en Geldmaker ontwierpen, net als op ‚t Vissershop, de woningen voor ZVH. De architecten Kuipers en Ingwersen ontwierpen de woningen voor Patrimonium. 

De woningen zijn voor Zaanse begrippen rijk versierd met bogen, pilaren bij de ingang, golvende daklijsten, gevelstenen met Zaanse motieven en twee grote, in steen uitgehouwen gedichten die het ontstaan van de buurt bezingen. De pilaren bij de ingangen waren ook terug te vinden bij de woningen op het Vissershop. De meeste huizen staan er nog. Alleen in de P. L. Takstraat zijn enige blokken vervangen door nieuwbouw.  
De naamgeving van de straten gaf nog wat problemen in de gemeenteraad. Bij Patrimonium vond men dat het plein de naam van Talma zou krijgen. Hij was in 1916 overleden. Ook wilde men ‘vooraanstaande menschen uit onze kring’ een straat geven bijv. Klaas Katerstraat en Jan Windhouwerstraat. Zaandams Volkshuivesting  had andere plannen en dacht aan namen als Karl Marxstraat en Friedrich Engelsstraat. Dat was voor het christelijke Patrimonium onaanvaardbaar. Wethouder Duijs bood hulp door het argument dat deze grootheden, Marx en Engels te zwaar waren voor Zaandam. Men kwam uit op socialisten uit eigen streek; Dominee W. Bax en schrijver P.L. Tak.

Bron: In dienst van de naaste van Rolf van der Woude en Cultuur Historische verkenning Zaanstad, 2016. Kaartje: Google Maps.

G. van Orden

Van Orden was tabakshandelaar, boekverkoper, plaatsvervangend rechter van 1817 tot 1828, gemeenteraadslid (1828−1850), wethouder (1836), Ridder in de Orde van de Nederlandsche Leeuw (1842) en Statenlid (1837). Van Orden, die ook bekendheid kreeg als penningkundige, overleed in 1854.

Zijn ouders waren Maarten van Orden en Trijntje Versteeg. Zijn vader, een koopman, was eigenaar van een buitenverblijf in het Hofland, tussen Beverwijk en Heemskerk.

In 1798 trad hij in de echt met Marytje Poel, die hem drie dochters schonk, van welke twee hem overleefden, doch waarvan de derde de moeder in 1804 het leven kostte. In 1807 ging hij een huwelijk aan met A. G. ten Klooster uit Zwolle, doch ook deze moest hij, na een ontijdige bevalling in november 1808 grafwaarts begeleiden. In 1813 huwde hij met Maartje Dekker, welke echtverbintenis in 1828 door de dood werd ontbonden.

Na langdurige sukkeling, doch een kort ziekbed, ontsliep hij den 13 Januarij 1854.
(Bron: Biographisch woordenboek der Nederlanden – A.J. van der Aa)

C. van de Stadt (burgemeester 1846–1852).
Als burgemeester van Zaandam is Cornelis van de Stadt ruim 7 jaar (tussen 1846 en 1852) in functie geweest, alhoewel het burgemeestersambt in een gemeente als Zaandam toen meer een nevenbetrekking of erebaantje was.
Zijn salaris bedroeg slechts f 500 per jaar.

Onder zijn bewind werd een nieuw Gemeentehuis/Stadhuis ontworpen door de stadsarchitect van Purmerend, W.A. Scholten.
De eerste steen werd in 1846 gelegd door oud-burgemeester Gerrit van Orden en het stadhuis werd ingewijd op 23 november 1847.

Burgemeester Cornelis van de Stadt sprak daarbij de wens uit „dat in het nieuwe gebouw de vergaderingen het kenmerk mogen dragen van wijsheid, eensgezindheid en belangstelling, en steeds zullen strekken tot bewaring van orde en bevordering van bloei en welvaart dezer Stad.
(Bron: http://www.familievandestadt.nl/)

Mr. H.J. Smit (burgemeester 1852–1871). 
Hendrik Jan Smit, burgemeester van Zaandam van 1852–1871.

Deze had vele functies en beroepen: advocaat, koopman, oliefabrikant, gemeenteraadslid, Statenlid, Lid van de Tweede en later de Eerste Kamer en eerste voorzitter van de Kamer van Koophandel.
Hij trad in 1871 af als burgemeester, omdat hij het niet voor zijn verantwoording wilde nemen dat tijdens het zogenoemde „Kermisoproer” van dat jaar door het optreden van een detachement huzaren een dode was gevallen. Burgemeester Hendrik Jan Smit zag in het gebeurde een aanleiding om af te treden.
Hoewel velen op zijn aanblijven aandrongen, beëindigde hij kort daarna zijn functie en werd opgevolgd door A. Greebe. Hij heeft zich lang ingezet voor de aanleg van spoorlijnen naar de Zaanstreek.
Nevenfuncties — dijkgraaf Noorder IJ– en Zeedijk en de Assendelver Zeedijk, vanaf 1 april 1870 en Hoogheemraad Waterschap „De Schermer” (Bron: o.a. Zaanwiki. Delpher)

n.b. A. Greebe was burgemeester van 1852 — 1871. Maar geen straat naar hem genoemd. (G.P.)

H.J. Versteeg (burgemeester 1878–1894)
Versteeg, Hendrik Jacob, (Wassenaar 2 september 1842– De Haag 10 december 1919)
Hendrik Jacob Versteeg, was burgemeester van Wormerveer en Westzaan van 1876 tot 1878 en van Zaandam van 1878 tot 1894. Hij woonde in het pand Westzijde 81.
Versteeg werd in 1881 door de liberale Zaandamse kiezersvereniging kandidaat gesteld als raadslid en ook als zodanig gekozen. Dat een door de koning benoemde burgemeester daarnaast nog gekozen werd in de door hemzelf voorgezeten gemeenteraad, was in die tijd nog mogelijk. Het kwam vooral in kleine gemeenten voor.

De combinatie bleek in Zaandam echter niet te bevallen. Versteegs raadslidmaatschap is in 1887 beëindigd.
In 1899 werd hij benoemd tot officier in de Orde van Oranje-Nassau en kreeg de Perzische onderscheiding ridder in de Orde van de Leeuw en de Zon 1).

Versteeg bezat een Naamloze Vennootschap genaamd ‚Cultuur-Maatschappij Rust en Werk’. Doel daarvan was de exploitatie als cultuuronderneming van de suikerplantage ‚Rust en Werk’ in Suriname. In Schiedam had Versteeg belangen in de NV Zeevisscherij ‚De Hoop’. (Bron: Zaanwiki)

Kornelis ter Laan (burgemeester 1914 — 1937).
Kornelis ter Laan, Slochteren, 8 juli 1871 — Utrecht, 6 maart 1963, tot eigen afschuw ook wel Klaas genoemd, politicus, dialectoloog en folklorist.
Burgemeester van Zaandam (1914–1937), eerste sociaal-democratische burgemeester van Nederland.
Kornelis ter Laan werd als zoon van een kleine boer geboren in het Groningse Slochteren.
Als leerling aan de HBS te Sappemeer bezocht hij al een vergadering waar Ferdinand Domela Nieuwenhuis sprak, die in het Oldambt, met zijn scherpe sociale tegenstellingen, al vroeg een grote aanhang had. Ter Laan werd lid van de Sociaal Democratische Bond, wat hij tot 1893, toen de SDB de anarchistische richting insloeg, zou blijven.

Als onderwijzer werkte hij achtereenvolgens in Appingedam, Dordrecht, Arnhem en Sluis. Daarna werd hij hoofd van een school in Delft. Kort na zijn benoeming in Delft werd hij begin 1900 lid van de Sociaal Democratische Arbeiders Partij. In 1901 werd hij, na actief propaganda te hebben gevoerd, in de Tweede Kamer gekozen voor de SDAP voor het district Hoogezand.

In 1905, 1909 en 1913 werd hij herkozen. In 1905 was hij als eerste sociaal-democraat in de Haagse raad gekomen. Nadat burgemeester Elias te Zaandam was afgetreden, werd Ter Laan als zijn opvolger benoemd in 1914. Over deze benoeming was veel te doen, want voor het eerst werd een lid van de SDAP, een partij die op een revolutionair standpunt stond, tot het burgemeesterschap geroepen. Ook na zijn installatie te Zaandam bleef Ter Laan in de Tweede Kamer; tijdens de mobilisatiejaren verwierf hij zich de erenaam ‚vader der soldaten’. Het rode Zaandam kwam met Ter Laan als burgemeester in het brandpunt van de belangstelling te staan.

Spraakmakend was dat B. en W. besloten op Oranje-feestdagen, met uitzondering van Koninginnedag, 31 augustus, niet meer te vlaggen van het stadhuis, hetgeen tot kamervragen leidde. Het geven van toestemming tot het houden van demonstraties op zondagen bracht de protestants-christelijke Zaandammers in verzet. Kort na de installatie van Ter Laan brak in Zaandam een grote houtwerkersstaking uit, die vrijwel algemeen werd. Bij vorige stakingen was het telkens gekomen tot hardhandig treffen tussen politie en stakers. Met spanning werd afgewacht of Ter Laan dit als hoofd van de politie zou kunnen vermijden. Door zijn zorgvuldig manoeuvreren bleef de rust op straat, uitgezonderd enige kleinere opstootjes, gehandhaafd.

In 1929 brak opnieuw een houtwerkersstaking uit. Ditmaal kwam het tot felle botsingen tussen de stakers, die werkwilligen naar– en van hun werk begeleidden, en de politie. De populariteit van de rode burgemeester bij de Zaanse arbeiders werd hierdoor aangetast, maar Ter Laan zou tot zijn pensionering in 1937 burgemeester van Zaandam blijven. Behalve als politicus heeft Ter Laan zich intensief bezig gehouden met de dialectologie en folklore, in het bijzonder die van Groningen, op welk gebied hij een aantal belangrijke werken publiceerde.

In 1929 verscheen van zijn hand het Nieuw Groninger Woordenboek, in ’28 en ’30 twee delen van zijn Groninger Overleveringen, in 1953 de Proeve van een Groninger Spraakkunst en in1954 en ’55 twee delen van een Groninger Encyclopedie. In 1962 tenslotte zag zijn monumentale Geschiedenis van Slochteren het licht. Kornelis ter Laan overleed in Utrecht op 6 maart 1963. In Slochteren, welke gemeente hem tot ereburger benoemde, is voor zijn 80e verjaardag in 1951 een gedenkteken voor hem opgericht. Daarbij kreeg hij een bank aangeboden, die helaas in de vaart van de dorpsvernieuwing is verdwenen. (Bron: Zaanwiki)

Na de oorlog
Na de bevrijding nam Annie Averink deel aan de discussies over de nieuw op te bouwen Communistische Partij. Daarin koos ze steeds de zijde van Paul de Groot. Ze werd lid van het partijbestuur en actief in de Nederlandse Vrouwen Beweging (NVB), hoewel ze niet overtuigd was van de noodzaak van een aparte vrouwenorganisatie. Daarnaast werd ze in de Haarlemse gemeenteraad gekozen. Als lid van de Controle Commissie en vertrouweling van Paul de Groot werd ze een invloedrijk, maar altijd op de achtergrond opererend figuur in de leiding van de CPN.

Averink zat van 1957 tot 1969 in het parlement: eerst in de Eerste Kamer, van 1966 tot 1967 in de Tweede Kamer en vervolgens weer in de Eerste Kamer. Na het kamerlidmaatschap bleef Averink actief in de NVB. Met de laatste lichtingen CPN-bestuurders onderhield Averink goede contacten, maar de onthullingen van de onbeschrijflijke wantoestanden in het ‘reëel bestaande socialisme’ grepen haar erg aan.
Op haar sterfbed moest ze toegeven dat het socialistische ideaal nergens was verwezenlijkt en drukte ze haar kinderen op het hart zich vooral om hun naasten te bekommeren. Annie Averink stierf op 1 februari 1991 in het AMC, op 77-jarige leeftijd.
Bron: http://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Averink

Gerarda Brautigam (Rotterdam, 9 maart 1913 — Amsterdam, 4 november 1982) was een Nederlands journaliste en politica.

Van 1963 tot 1971 was ze namens de Partij van de Arbeid lid van de Tweede Kamer. Tevens was ze werkzaam als redacteur bij het dagblad Het Vrije Volk. Haar vader Johan Brautigam was in de periode 1919–1935 eveneens lid van de Tweede Kamer.

Gerda Brautigam groeide op in een sociaaldemocratisch gezin. In 1932 trad ze als journalist in dienst van het Dagblad van Rotterdam. In deze periode sloot ze zich aan bij de radicale Onafhankelijke Socialistische Partij, hetgeen ze later een ‚kortstondige bevlieging’ zou noemen. In de Tweede Wereldoorlog had ze verschillende baantjes, onder meer op een typekantoor en als handelsreizigster. Haar levensgezel, de architect Wim van Bodegraven, was wegens illegale activiteiten door de Duitsers gearresteerd en overgebracht naar het concentratiekamp Buchenwald.

Na de oorlog werd Brautigam verslaggeefster bij Het Vrije Volk. Ook sloot ze zich aan bij de net opgerichte Partij van de Arbeid. Als journalist reisde ze de wereld over, onder meer om een reportage te maken over Nederlandse emigranten. In 1961 versloeg ze het proces tegen de Duitse oorlogsmisdadiger Adolf Eichmann. Begin jaren 60 verwierf ze ook bekendheid door medewerking aan het radiospelletje ‚Het hangt aan de muur en het tikt’ en het radioforum ‚Bij nader inzien’.

In 1963 werd ze met voorkeurstemmen in de Tweede Kamer gekozen, na al twee keer eerder te zijn gevraagd om zich kandidaat te stellen. In 1967 gaf ze haar journalistieke carrière op, omdat ze vond dat deze niet meer te combineren was met haar politieke functie.

In de Tweede Kamer hield Brautigam zich bezig met prijzenbeleid, media, consumentenzaken en sociale wetgeving. Ze viel op omdat zij geen blad voor de mond nam en helder en onomwonden zei wat ze bedoelde. In deze periode was ze tevens eindredacteur van het PvdA-blad Opinie en lid van het partijbestuur. Nadat ze de politiek verlaten had, begon ze weer te schrijven.
In 1979 kreeg ze tijdens een vakantie een eerste beroerte. Ze raakte gedeeltelijk verlamd en belandde in een rolstoel, hetgeen ze moeilijk kon accepteren. In 1982 kreeg ze opnieuw een hersenbloeding, waaraan ze overleed.
Bron: wikipedia

Carolus Clusius, de verlatijnste naam van Charles de l’Écluse (Atrecht, 18 februari 1526 — Leiden, 4 april 1609) was een Franstalige geleerde uit de Zuidelijke Nederlanden, arts en botanicus. Hij speelde een grote rol bij de verspreiding van de aardappel en tulp in Europa.

Hij begon een rechtenstudie in Gent, maar studeerde vanaf 1546 bij Gabriël Mudaeus in Leuven aan het Collegium Trilingue. In 1548 studeerde hij in Marburg verder in de rechten. Vanwege zijn protestantse overtuiging ging hij in 1549 naar Wittenberg om er medicijnen te studeren, met de hervormer Philip Melanchthon. Op advies van Melanchthon ging hij in 1551 in Montpellier medicijnen en plantkunde studeren bij professor in de medicijnen Guillaume Rondelet. De plantenrijkdom van de omgeving van Montpellier stimuleerde zijn interesse in de botanische wereld. Tijdens zijn studiejaren leerde hij acht talen beheersen en verzamelde hij op verschillende terreinen veel kennis.

In 1560 en 1561 verbleef hij in Parijs. In 1564 hield hij zijn eerste expeditie en doorkruiste twee jaar Spanje en Portugal, waar hij meer dan 200 nieuwe plantensoorten vond, verzamelde en beschreef. In de daaropvolgende jaren verbleef hij bij Karel van Sint-Omaars in Moerkerke in Vlaanderen, waar hij Spaanse en Portugese plantkundige boeken in het Latijn vertaalde. Daarna schreef hij zijn eerste werk over de flora van Spanje en Portugal. Het verscheen in 1576. Op een reis in Engeland in 1571 leerde hij een Spaans boek over de flora van de Nieuwe Wereld (Amerika) kennen, dat hij in drie jaar vertaalde in het Latijn.

Wenen
Van 1573 tot 1577 was hij hof botanicus bij keizer Maximiliaan II in Wenen, waar hij een kruidentuin met geneeskruiden aanlegde. Na het overlijden van zijn patroon werd hij ontslagen door diens opvolger, keizer Rudolf II. Clusius bleef tot 1588 in Wenen om onderzoek te doen naar de lokale flora. Hij is de eerste geleerde die door het houden van botanische excursies op de Ötscher en Schneeberg de belangstelling wekte voor de Oostenrijkse alpenflora. Hij publiceerde in 1583 zijn observaties van de Oostenrijkse flora en die van Hongarije in Rariorum aliquot stirpium, per Pannoniam, Austriam, & vicinas quasdam provincias observatarum historia.
Na Wenen vestigde hij zich in Frankfort aan de Main, waar hij hoofdzakelijk vertalingen maakte; in 1594 werd hij hoogleraar aan de universiteit van Leiden en leidde er de hortus botanicus. Zijn rechterhand was hortulanus Dirck Outgaertsz. Cluyt (ook bekend onder zijn gelatiniseerde naam Theodorus Clutius), die de hortus aanlegde. Clusius overleed in 1609 en werd begraven in de Vrouwekerk in Leiden. Hij zou de tulpenbollenrage, waarvoor hij de basis legde, zo’n kwart eeuw later niet meer meemaken. Bij de sloop van zijn grafkerk in 1819 werd zijn epitaaf overgebracht naar de Pieterskerk.

In 1930 en 1931 werd er op initiatief van de hortusdirecteur Lourens Baas Becking een reconstructie van de hortus uit de tijd van Clusius, de Clusiustuin, aangelegd naar de plattegrond uit 1594 en de beplantinglijsten uit 1593. Deze nieuwe Clusiustuin werd aanvankelijk niet op de historische locatie gehuisvest, maar in 2009 verhuisde hij naar de oorspronkelijke plaats, achter het academiegebouw van de Leidse universiteit en naast het entreegebouw van de huidige Hortus Botanicus.

Tulpen
Clusius kreeg van de Oostenrijkse ambassadeur in het Ottomaanse Rijk, de Vlaamse edelman OgierGisleen van Busbeke, een paar tulpenbollen, die deze op zijn beurt van sultan Süleyman 1 hadgekregen. Clusius nam de bollen mee naar Leiden, waar hij veel onderzoek deed naar de vlammen enstrepen in tulpenbloemen. Aan het eind van de negentiende eeuw werd ontdekt dat deze een gevolg waren van een virusinfectie. Hij legde door zijn onderzoek de basis voor de Nederlandse bollenteelt en tulpenveredeling. Zo heeft hij in Nederland uit het Middellandse Zeegebied de ranonkel, anemoon, iris en narcis geïntroduceerd. Ook introduceerde hij in Nederland onder andere de paardenkastanje (1576), de snijboon, de schorseneer en de jasmijn. Clusius heeft naast planten ook paddenstoelen en schimmels beschreven.

Informatie : Wikipedia

Wilhelmus Josephus Jongmans (Leiden, 13 augustus 1878 – Heerlen, 13 oktober 1957)
Jongmans was buitengewoon hoogleraar in de paleobotanie (1) aan de Rijksuniversiteit Groningen van 1932 tot 1950. Jongmans werd geboren in Leiden.

Na de HBS en een succesvol afgelegd staatsexamen studeerde hij gedurende twee jaar farmacie aan de Universiteit van Leiden, alvorens over te schakelen op systematische botanie. Wederom twee jaar later stapte hij over naar de universiteit van München, om zijn studie te voltooien onder Karl Immanuel Eberhard Goebel. Hij promoveerde in 1906 op het proefschrift Ueber Brutkörper bildende Laubmoose. (2)

Op 2 augustus 1909 huwde hij Agnes Pauline Josefa Humann, met wie hij vier zoons en vijf dochters kreeg.

Na zijn studie is hij zich vooral gaan richten op het onderzoek van fossiele planten, met name die uit het carboon (3). Jongmans was van 1921 tot 1946 directeur van het Geologisch Bureau in Heerlen. Onder zijn leiding werden er in Heerlen twee grote congressen (1927 en 1935) georganiseerd over de stratigrafie van het Westfalien, het deel van het Carboontijdperk waarin de steenkool van de Nederlandse mijnen was afgezet. Ook in Duitsland, België, Frankrijk, Groot-Brittannië, Rusland, de VS en Indonesië, werd deze steenkool ontgonnen. Omdat ieder land eigen benamingen had en andere criteria hanteerde (gidsfossielen), was het moeilijk om als geologen op hetzelfde vakgebied, eenduidig te communiceren. Jongmans had in Heerlen en uitgebreide fossielencollectie van het Carboon uit de hele wereld.

Op de congressen is er afgesproken hoe men in de toekomst, deze tijdsindeling en gesteentelagen zou gaan beschrijven. De collectie Jongmans (circa 75.000 items) en het Jongmans-archief, zijn in 1999 naar het museum Naturalis in Leiden gegaan.

Bronnen, noten en/of referenties
1. Paleobotanie is de wetenschap die onderzoek doet naar fossiele planten. De naam is afgeleid vanuit het Grieks Palaios = „uit vroeger tijden” gecombineerd met „botanie” = plantkunde.

2. Jongmans, Wilhelmus Josephus (http://resources.huygens.knaw.nl/bwn1880-2000/lemmata/b/bwn1/jongmans), Biografisch Woordenboek van Nederland, A.A. Thiadens, Den Haag, 1979.

3. Het carboon-tijdperk ook wel steenkooltijd genoemd

De beschrijvingen vindt u in de rubriek: Straatnamen verklaard.