Zaanse Hop­jes

Geschreven: 04 juli 2016

Zaanse Hop­jes, aflev­er­ing 6

In het voor­jaar zijn (bijna) alle overge­bleven bewon­ers uit de zoge­naamde eerste fase ver­huisd naar hun tijdelijke wonin­gen in de Plataan-​, Esdoorn-​, Lin­den– en Kas­tan­je­laan van het Vis­ser­shop. In het nu leegstaande gedeelte van de wijk wor­den regel­matig ramen inge­gooid en er zijn hekken ron­dom een aan­tal woon­blokken geplaatst.

De huizen van de Berken­laan zit­ten alle­maal dicht­ge­tim­merd. Dat geeft een naargeestige aan­blik en tast natu­urlijk de leef­baarheid heel erg aan. Er zijn com­plete schut­tin­gen gestolen. De brandweer rukt soms bijna weke­lijks uit voor een bran­dende con­tainer of brand in een leegstaand huis. In een nieuws­brief van ZVH las ik dat in som­mige achter­tu­inen pot­lood­ven­ters zijn gezien, zo’n leegstaand buurtje trekt ‚rare fig­uren’ aan.

In de zoge­naamde tweede fase van de wijk, proberen de buurt­be­won­ers hun ‚gewone lev­en­t­jes’ weer op te pakken of door te laten gaan. Er wordt veel gepraat, soms te veel blijkens een brief die in mei huis aan huis werd ver­spreid omtrent alle geruchten: Er komen geen Polen in de wijk! Er zijn geen plan­nen tot uit­s­tel van de sloop! ( Ook niet in ver­band met de fun­der­ing­sprob­le­men in de Burge­meesters­bu­urt!) Met het nu zom­erse weer zit iedereen buiten, een aan­tal mensen van de bewon­er­scom­missie heeft het plan opgevat om het Teer­plein­tje als jeu de boules-​baan te gaan gebruiken. Soms heb ik ook de indruk dat de sfeer van weleer is aange­tast en er nu meer iets is van ieder-​voor-​zich, hoewel je dan opeens merkt dat buren elkaar helpen als dat nodig is en dan denk ik weer dat ik het toch mis heb als ik zo negatief denk.

Het is miss­chien ook wel een stukje onzek­er­heid van mijzelf, je ziet toch let­ter­lijk je vertrouwde buurtje afbrokkelen.

En wat brengt de toekomst? Ik ben er nog altijd niet hele­maal uit of ik hier, op een straks vernieuwd Vis­ser­shop blijf wonen of toch in de tweeweke­lijkse Won­ingnetkrant miss­chien voor een won­ing elders zal gaan. De ene buur is blij met zijn of haar tijdelijke, door ZVH opgek­napte, won­ing en de andere buur noemt de won­ing waar ie in zit let­ter­lijk „een hok”.

De één is blij met de nieuw­bouw die er komt, de ander zal zich vre­selijk weemoedig voe­len bij het verd­wi­j­nen van dit negentig jaar oude buurtje. Er zijn een aan­tal hop­pers die hier zijn geboren en geto­gen. Inmid­dels heeft Ria Dirkx, medew­erk­ster van ZVH, het spreekuur op dins­dagocht­end in het kan­toortje aan de Esdoorn­laan, van Dick Men­zel overgenomen. Zij onder­houdt nu de con­tacten met de bewon­ers. Ali Demiroz­can staat de mensen met eventuele klus­jes bij en heeft er bijvoor­beeld voor gezorgd dat alle brieven­bussen in de lege huizen zijn dicht­geschroefd, zodat daar geen post of reclame meer kan wor­den ingegooid.

Niet te bezor­gen post wordt overi­gens drie weken op het postkan­toor aan de M.L. King­weg bewaard.

Op het moment dat ik dit schrijf is het nog volop zomer, vakanti­etijd. Het is nu rustig in de buurt en de zon schi­jnt. Na de bouw­vak start bouwer Dura Ver­meer met de werkza­amhe­den op het Vis­ser­shop. Het bouwver­keer zal de wijk in komen via het Millert­er­rein, zodat in of om de buurt zelf, bijvoor­beeld op de Zuid­dijk, geen over­last wordt verwacht. Eerst wordt er uit­er­aard ges­loopt en als alles vol­gens plan bli­jft ver­lopen, gaat eind okto­ber de eerste paal de grond in voor de nieuw­bouw! JAN

Zaanse Hop­jes, aflev­er­ing 7

Enkele weken gele­den werd er een groot hek­w­erk mid­den door het Vis­ser­shop neergezet dat het wijkje als een soort ijz­eren gordijn in tweeën split­ste. Er gin­gen een paar onrustige avon­den en nachten aan vooraf, waarin telkens brand werd ges­ticht in de leegstaande huizen die nu na de bouw­vak wor­den ges­loopt. De brandweer die met gillende sirene de wijk in komt ger­aasd, begint een bijna vertrouwd geluid te wor­den in het buurtje.

„De jeugd heeft de toekomst,” hoorde ik een buur­man verzuchten nadat hij een kijkje had genomen bij alweer zo’n uit­ge­brand huis. „Maar dan zie ik die toekomst wel zwart in!” Voor­dat het hek­w­erk er stond, wan­delde je in dat gedeelte van de wijk let­ter­lijk door de glass­cher­ven van alle stuk gegooide ramen. Een deel van de huizen werd met hout dicht­ge­tim­merd. De komende weken zullen de slop­ers de eerste helft van de negentig jaar oude huizen afbreken.

„Domweg gelukkig in de Hop­straat,” kalkte bewoon­ster Ans Pieper nog in witte let­ters op de muur van haar won­ing boven het poortje naar de Zaan, waar ooit ZVH begon met haar eerste kan­toortje, voor­dat zij in het voor­jaar uit de buurt vertrok.

De overge­bleven Hop­pers wonen nu bij elkaar in de huizen die pas na de zomer van 2004 tegen de vlakte gaan, direct achter de Zuid­dijk. Er zijn mensen bij die in hun eigen wonin­gen kon­den bli­jven. Een groot aan­tal mensen woont daar nu in opgek­napte huizen die fun­geren als zoge­naamde wis­sel­wonin­gen. Eigen­lijk gaat, ondanks alle onge­mak en werkza­amhe­den, het leven op het Vis­ser­shop gewoon weer verder. Buurt­be­won­ers staan wel vaak met elkaar te praten. In het kan­toortje aan de Esdoorn­laan is het op dins­dagocht­end tij­dens het spreekuur vaak een komen en gaan van mensen. Door een aan­tal bewon­ers is er nu een jeu de boules club opgericht, een van oor­sprong Frans bal­spel, dat op het zoge­naamde Teer­plein­tje in het mid­den van de wijk wordt gespeeld. Inmid­dels is ook de brug, van­wege een ren­o­vatie, van de Zuid­dijk naar de Troel­stralaan afges­loten voor rij­dend ver­keer. Het was de belan­grijk­ste toe­gang naar het Hop. Toen ik ook daar opeens een hek zag staan, kreeg ik bijna het gevoel alsof we hier in het wijkje van de rest van de wereld wor­den afges­loten. Nou ja, we kun­nen er nog wel in en uit via de Zuiddijk!

En nu ik het in dit deel van ‚Zaanse Hop­jes’ toch over de rest van de wereld heb, denk ik onmid­del­lijk aan Balke­nende, bezuinig­ings­drift.….. ver­huiskosten! Bij het soci­aal plan, dat in het voor­jaar van 2002 werd ingevo­erd, werd een ver­huiskosten­ver­goed­ing ingesteld van 3.630 Euro. Toen ik eens op inter­net rond­speurde vond ik in een artikel onder de kop ‚Soci­aal plan Ams­ter­dam voor­beeld voor het land’ (www​.woon​bond​.nl) dat daar een ver­goed­ing van 4.500 Euro wordt ver­strekt bij ged­won­gen ver­huizin­gen. Van­waar die ongelijkheid? Iedereen weet ook dat alles veel duur­der is gewor­den na invo­er­ing van de euro.

Eigen­lijk vind ik het niet hele­maal eerlijk dat onze ver­huiskosten­ver­goed­ing nog steeds op datzelfde bedrag staat en dat de bewon­ers dadelijk, in 2004, miss­chien nog wel geld moeten toe­leggen bij de defin­i­tieve ver­huiz­ing! Op zater­dag­mid­dag 6 sep­tem­ber wordt er op het Teer­plein­tje een bar­be­cue gehouden voor de bewon­ers. ZVH neemt de kosten voor zijn reken­ing. Voor de drankjes en zit­plaat­sen moeten bewon­ers zelf zor­gen. Dan zal het in het Vis­ser­shop dus wederom roken, niet door een brand maar door de bar­be­cue. Bar­be­cue? Hè.…chips! Laat ik nu veg­e­tar­iër zijn! JAN

Zaanse Hop­jes, aflev­er­ing 8

De sloop in de eerste fase van het Vis­ser­shop is inmid­dels in volle gang. Ik vind het best wel emo­tion­eel om je ‚oude vertrouwde’ buurtje eerst zo af te zien take­len en ver­vol­gens te zien verdwijnen.

De straten waar ik vaak wan­delde of waar ik op een bankje in de Noten­laan aan het water zat, zijn veran­derd in een troost­eloze ruïne en alleen nog maar te bek­ijken van achter een hek. Ron­dom de school zijn houten schut­tin­gen neergezet om de gelu­idsover­last te beperken, het zicht op de sloop te ont­ne­men en uit­er­aard gevaar­lijke ver­keerssi­t­u­aties voor de kinderen te voorkomen.

Toen ik vorige week zag en hoorde, hoe er een paar bomen wer­den omge­haald, deed me dat nog meer dan het slopen van de huizen. Maar ja, er komt een com­pleet nieuwe wijk voor terug, er wor­den nieuwe bomen geplant en de huizen op ‚t Hop zijn ook wel op. Onlangs werd er in de buurt nog een brief ver­spreid omtrent scheur­vorm­ing in de wonin­gen. Dat zou wor­den veroorza­akt door het verza­kken van de heipalen, waaraan de droge zomer van dit jaar ook geen goed heeft gedaan. Er is een inge­nieurs­bu­reau aangetrokken dat de huizen peri­odiek bli­jft con­trol­eren om onveilige sit­u­aties te voorkomen.

ZVH heeft trouwens ook een beveilig­ings­bedrijf ingeschakeld, dat driemaal per nacht con­troleert. Het van­dal­isme is daarna zeker afgenomen. Ook wat ‚rustiger’ voor de brandweer, die de afgelopen maan­den heel wat rit­jes Vis­ser­shop heeft moeten maken.

Bin­nenkort start de won­ing­bouwv­erenig­ing met huis­be­zoeken aan bewon­ers uit de tweede fase. In de nieuw­bouw van het gedeelte eerste fase komen onvol­doende wonin­gen voor alle huidige tweede fase-​Hoppers, zodat een aan­tal van hen na de zomer van 2004 toch naar wis­sel­wonin­gen moet gedurende de sloop van dat gedeelte van de wijk. Dat is een vooruitzicht wat mij niet trekt; tweemaal in zo relatief korte tijd te moeten ver­huizen. Zal dit alles dan toch mijn afscheid van het Vis­ser­shop beteke­nen? JAN

Zaanse Hop­jes, aflev­er­ing 9

Niet alleen wordt het Hop ges­loopt; we gaan ook nog let­ter­lijk de boot in! Op zater­dag 8 novem­ber 2003 wordt een schatk­ist met ver­haalt­jes, foto’s en aan­denkens van de bewon­ers op een oude sleep­boot van de wijk uit naar het Zaans Museum gevaren. Bewon­ers en oud-​bewoners zijn in de gele­gen­heid gesteld zich aan te melden om mee te varen. Op de dag zelf kan iedereen een ver­haaltje of herin­ner­ing in de schatk­ist deponeren.

Het Vis­ser­shop is een bij­zon­dere wijk. Het is een mooie gedachte dat de wijk in al die herin­ner­in­gen zal bli­jven voortbestaan. JAN

Zaanse Hop­jes, aflev­er­ing 10

De sloop van de eerste fase in het Vis­ser­shop is de afgelopen weken in een stroomver­snelling gekomen. Leek het daar een paar weken gele­den nog een ruïne, nu zie je vanaf de Lin­den­laan de Zaan en de Haven­bu­urt aan de overkant. Een vreemde gewaarwording.

In novem­ber ging de eerste paal de grond in voor de nieuw­bouw. Inmid­dels heb ik ook, als tweede fase-​bewoner, het gesprek met een medew­erker van ZVH achter de rug. Als bewoner heb ik, net als de andere Hop­pers, de garantie op de won­ing die op ‚mijn plek’ wordt gebouwd. Een nadeel vind ik dat niet alle tweede fase­be­won­ers in de wijk zullen kun­nen bli­jven en toch voor een bepaalde tijd naar een wis­sel­won­ing zullen moeten. Wil je weg uit de buurt, dan zal je via de Won­ingnetkrant moeten rea­geren. ( Elf woon­jaren lijkt tegen­wo­ordig maar een schi­jn­tje te zijn, meestal zijn er nog tien­tallen wach­t­en­den voor je.) ZVH is wel bereid een helpende hand toe te steken bij het ver­huizen, kreeg ik op een vraag in die richt­ing als antwo­ord te horen, maar die kosten gaan dan van de ver­huiskosten­ver­goed­ing af. Ter­wijl je een com­pleet nieuwe won­ing moet inrichten van die vergoeding.

Het kan toch niet de bedoel­ing zijn dat het mij of andere Hop­pers geld zal gaan kosten? Nu het erop aan komt vind ik de sit­u­atie toch steeds min­der leuk wor­den. De laat­ste weken heb ik vaak een machteloos en onzeker gevoel. Ik merk dat het toch niet niks is om ged­won­gen te moeten ver­huizen en je buurt te zien verd­wi­j­nen. Zelf denk ik er serieus over om, als de kans zich voor­doet, weg te gaan uit het Vis­ser­shop. Dat gaat me wel aan het hart. Ik heb hier de afgelopen jaren met plezier gewoond en me hier thuis gevoeld.

Eerste fase-​bewoners zie ik soms bij het hek staan, waar achter de sloop van hun huizen plaatsvindt. Ik kan me voorstellen dat er toch wel wat door die mensen heen zal gaan; som­mi­gen wonen hier al hun leven lang. JAN

Geschreven: 04 juli 2016

Zaanse Hop­jes, aflev­er­ing 11

Eerste fase­be­won­ers hebben inmid­dels for­mulieren mogen invullen over som­mige woon­wensen betr­e­f­fende de nieuwe wonin­gen die op het Vis­ser­shop wor­den gebouwd, zoals de betegeling in de bad­kamer en eventueel tuin­deuren of een schuif­pui en dergelijke.

Als alles meezit is het de verwacht­ing dat huizen in de eerste fase aan het eind van dit jaar klaar zijn en kun­nen wor­den betrokken. Bewon­ers hebben ook een voor­rangsposi­tie bij het kopen van een won­ing op het Vis­ser­shop. In decem­ber werd er een brief ver­spreid over tien koop­wonin­gen, waaron­der een pent­house, aan de Noten­laan. De bijgevoegde folder gaf een goede indruk van hoe de Noten­laan eruit zal komen te zien. In de laat­ste weken van 2003 zaten de Hop­pers soms let­ter­lijk in hun huizen te schud­den door het con­stante heien, de hele dag door, dat er toen gebeurde. Het gevaarte torende dreigend uit boven de huizen en het geluid was door het weerkaat­sen over het water van de Zaan eigen­lijk door een groot deel van de stad wel te horen. Wilde je het lawaai ontvluchten, bijvoor­beeld door effies naar het cen­trum te lopen, dan hoorde je het daar dus nóg! ‚Vluchten kon in die weken even­t­jes niet meer’

Maar inmid­dels liggen er wat fun­da­menten van de eerste wonin­gen die er komen, temid­den van bergen aarde, machines, bouw­vakkers die de helft van het Hop nu bevolken, er zijn wat bouwketen ver­rezen en plassen water en veel mod­der! Door alle regen van de laat­ste tijd lijkt het soms wel één grote massa prut. Lijkt me geen pretje voor die man­nen om daarin te moeten werken. JAN

Zaanse Hop­jes, aflev­er­ing 12

Eigen­lijk heb ik nog steeds niet echt de knoop doorge­hakt of ik nu op ‚t Hop blijf wonen of hier zal vertrekken. Ik zal wel tot het laat­ste moment wachten met een eventuele beslissing.

Zoals veel bewon­ers ben ook ik wel al bezig met voor­berei­din­gen voor de ver­huiz­ing, opruimen, zelfs al wat dozen ingepakt. Soms wou ik maar dat ik ook vanuit mijn huis naar de nieuw­bouw van de eerste fase kon ver­huizen. Tegen de romp­slomp van tweemaal ver­huizen en nog iets van ander­half jaar in een wis­sel­won­ing bivakkeren zie ik enorm op.

Maar ja, dat geldt dus voor alle, of heel veel, tweede fase­be­won­ers. Gedeelde smart… In decem­ber heb ik mijzelf het boekje kado gedaan wat onlangs over het Vis­ser­shop is ver­sch­enen van archi­tec­tu­urhis­tori­cus Wim de Wagt. Niet alleen een boeiend stuk geschiede­nis over de wijk en Zaan­damse volkswon­ing­bouw, maar ook een leuke herin­ner­ing door bijvoor­beeld de foto’s van bewon­ers als Bep de Kreek en Jaap Smit die erin aan het woord komen. En zo ben ik in leesmo­menten ook nog bezig met het Hop!

In de eerste week van feb­ru­ari heeft bestu­ursrechter F. Brouwer het bezwaarschrift van bewon­ers van de Bleek­er­straat tegen de bouw van de senioren­flat aan de hoek Notenlaan/​Bleekerstraat onge­grond verk­laard. De zeven verdiepin­gen hoge flat, met zeven­tien apparte­menten, komt er dus.

Inmid­dels begin­nen de eerste teke­nen van de nieuw­bouw op ‚t Hop steeds meer zicht­baar te wor­den. Er liggen fun­da­menten en in de Lin­den­laan ver­ri­jst momenteel het ‚skelet’ van een rijtje huizen. Een hoge hijskraan kijkt nu uit over de oude huizen die er nog zijn in de Linden-​, Plataan-​, Kas­tanje– en een stukje Esdoornlaan.

Door de kwakkel­win­ter is er geen vorstver­let geweest en het is wel zeker dat de bouw op schema bli­jft. Dit jaar valt dus echt ‚t doek voor het oude Vis­ser­shop. Som­mige Hop­pers die ik spreek, kijken ook wel uit naar de nieuw­bouw en men denkt dat het vast wel mooi zal wor­den, al vrezen som­mi­gen dat de sfeer van het ‚oude Hop’ niet meer terug zal komen, al hebben de Hop­pers zich neergelegd bij de sloop en nieuw­bouw. Miss­chien dat we het hand­haven van de sfeer toch wel zelf in de hand hebben! Immers als de goeie wil er is… JAN

Zaanse Hop­jes, aflev­er­ing 13

Kinderen Hop­school gaan bewon­ers inter­viewen en ‚de boot in’! In novem­ber 2003 vond in de wijk Vis­ser­shop een afschei­d­sritueel plaats. Kun­stenares Ida van der Lee maakte uit oude mate­ri­alen van de ges­loopte huizen een schatk­ist, die door bewon­ers werd gevuld met gedichten, herin­ner­in­gen en foto’s. Deze schatk­ist is nog tot 4 april 2004 in het Zaans Museum te zien. Vanaf 6 april 2004 begint de schatk­ist aan de tweede etappe van de reis door de Zaanstreek en staat dan, voor een nog onbek­ende peri­ode, in het gemeen­te­huis aan het Bannehof.

Don­derdag­mid­dag, 11 maart 2004, kwam Ida van der Lee naar de Hop­school om daar de kinderen van groep 7 en 8 te vertellen over het pro­gramma dat ze nu heeft bedacht. Ze liet een serie dia’s zien over eerdere van haar kun­st­pro­jecten, vertelde daar over en liet dat vloeiend over­gaan in beelden van de wijk Vis­ser­shop, de sloop en het afscheid. Ook toonde ze een gedeelte van de videoband, die bin­nenkort verkri­jg­baar is. Tij­dens deze mid­dag in de school was een zestal bewon­ers van de wijk aanwezig.

Behalve onder­getek­ende die er zowel als ‚razende reporter’ van dit stukje als Hop­per zat, lazen de overige vijf hun bij­dra­gen voor die in de schatk­ist zijn gede­poneerd. Zo las Anne­mieke een mooi gedicht voor en een stukje over het wonen in haar huis aan de Esdoorn­laan. Jaap Smit declameerde zijn gedicht wat hem veel bij­val opleverde. Lies las een gedicht en ver­haal voor, Metje een gedicht en stukje fam­i­liegeschiede­nis en Anneke wist boeiend te vertellen over Wasili, de vroegere con­ciërge van de oude Hop­school, waarmee meteen de beteke­nis werd ver­duidelijkt van het bor­dje Wasili-​plein aan de school. Zij vertelde over: hoe de oude Hop­pers kip­pen hielden en zij als kind vaak met een kip in haar pop­pen­wa­gen­tje door de buurt wan­delde. Metje Ste­d­ing, Jaap Smit en Anneke Hoog­moed zijn drie bewon­ers die in de wijk zijn geboren en getogen.

Er kwa­men herin­ner­in­gen naar boven over grote zeeschepen die voorheen op de Zaan keer­den, zodat het leek alsof ze naar bin­nen kwa­men varen. Hek­jes of wat ook maar brand­baar was wat in de oor­log werk opgestookt. Een vroegere schoolmeester Fred­eriks die de bij­naam ‚buikie’ kreeg… Het zijn wat van deze herin­ner­in­gen die in de schatk­ist zijn gegaan.

De kinderen van de Hop­school gaan deze week, in groep­jes van twee, een aan­tal (oud)bewoners inter­viewen naar aan­lei­d­ing van de tek­sten die eerder in de schatk­ist zijn gedaan. De Hop­pers zijn hier­voor benaderd. Voor de kinderen is een aparte, kleinere schatk­ist gemaakt. De inter­views komen daar uitein­delijk in en deze schatk­ist wordt op dins­dag 30 maart 2004 met een sleep­boot naar het Zaans Museum gebracht, waar de boot met aspirant-​journalisten-​in-​de-​dop om ongeveer 11.00 uur zal arriv­eren. Diezelfde mid­dag geeft Ida van der Lee daar om 14.00 uur een lez­ing over haar werk. Voor mensen van het Vis­ser­shop is de toe­gang gratis. JAN

Zaanse Hop­jes, aflev­er­ing 14

Dins­dag 30 maart 2004. De vlag hing ook op het Vis­ser­shop half­s­tok, maar dat was om de bijzetting van de overleden, oude koningin Juliana die dag.

Het was dit­maal de beurt aan de kinderen van groep ⁷⁄₈ c, van meester Stephan, om hun eigen schatk­ist te vullen met de inter­views die zij in groep­jes met ver­schil­lende bewon­ers hebben gedaan. De tek­sten, die zijn opge­hangen in de hal van de school net als tekenin­gen die de kinderen uit de lagere groepen hebben gemaakt naar aan­lei­d­ing van zowel het afscheid van het oude Vis­ser­shop als de Vijfhoek, wer­den eerst in de klas voorgelezen. Bij de inter­views die de kinderen had­den gemaakt wer­den nog anek­dotes verteld, over de oude school, hoe er in een strenge win­ter eens een ijs­baan was gemaakt op het school­plein. Daarna ging het in optocht, uit­gezwaaid door de andere schoolkinderen, naar de sleep­boot de ‚Voorzaan’ die klaar lag om de kinderen, juf Erna en kun­stenares Ida met de kleine schatk­ist naar het Zaans Museum te bren­gen. Inmid­dels zijn beide schatk­isten naar het Gemeen­te­huis aan het Ban­nehof gebracht, waar ze nu zijn te zien. Op een later tijd­stip gaan ze naar het kan­toor van ZVH aan de Peper­straat en uitein­delijk zullen de kisten, gemaakt uit oude mate­ri­alen van de ges­loopte huizen, weer terugkomen in het dan nieuwe Vissershop.

School de Voorzaan (oost) staat mid­denin de eerste fase van het Hop. Ron­dom het school­com­plex is ges­loopt en er wordt nu volop gew­erkt aan de nieuw­bouwhuizen, die steeds meer ‚vorm’ begin­nen te kri­j­gen. Toch blijkt er nu al drie jaar onzek­er­heid te zijn over de toekomst van de school, zelfs nu nog. Er is nog steeds geen besluit gevallen en de docen­ten vin­den dat het gebouw, dat er sinds het begin van de jaren negentig staat, nog prima func­tion­eert. Ze hopen dat de school gewoon blijft.

Inmid­dels begint fase twee voor het Hop steeds dichter­bij te komen. Dat betekent dat ook ik mijn oude, vertrouwde huis uit moet, maar het lijkt zo goed als zeker dat ik in de wijk blijf wonen. Half mei zijn van de eerste wonin­gen in fase één het casco klaar en eind augus­tus wor­den de eerste laag­bouw­wonin­gen opgeleverd. Naar alle waarschi­jn­lijkheid zullen de huizen in de tweede fase zo rond novem­ber van dit jaar leeg moeten zijn en gaat daar de sloop van start. Huizen die nu al leegkomen wor­den onbe­woon­baar gemaakt en van bin­nenuit dichtgetimmerd.

Bij het ver­huizen van bewon­ers uit de eerste fase naar hun wis­sel­wonin­gen heeft PUKmedew­erker Alain, die in de Esdoorn­laan woont, nogal eens geholpen. Ook heeft hij bijge­dra­gen aan de leef­baarheid in de wijk, door bijvoor­beeld grof vuil en onkruid weg te halen en aller­lei klussen te doen.

Na ver­schil­lende pro­ce­dures voor een verbli­jfsver­gun­ning, die hij ver­loor, moet Alain ook ons land ver­laten en keert terug naar Kameroen om daar weer te proberen een bestaan op te bouwen. Zo komt het beleid van mevrouw Ver­donk opeens heel dicht­bij op het Vis­ser­shop. We zullen Alain, die in de afgelopen twee jaar een vertrouwde ver­schi­jn­ing is gewor­den in de wijk, gaan mis­sen op het Hop!

Dura Ver­meer schreef enkele maan­den gele­den voor de Hop­pers een pri­jsvraag uit om een toepas­selijke slagzin te bedenken, die op het bouw­bord komt te staan. Dit is de win­nende slagzin gewor­den, bedacht door een Hop­be­woner: „Hier wordt gebouwd, vernieuwd en toch vertrouwd aan ons eigen Vis­ser­shop” En dat er bij de meeste bewon­ers inmid­dels wel vertrouwen is dat er een mooi Vis­ser­shop her­ri­jst, lijkt mij inmid­dels wel zeker. JAN

Zaanse Hop­jes, aflev­er­ing 15

In mijn horoscoop voor de week stond dat ik voor belan­grijke beslissin­gen beter niet mijn handteken­ing kon zetten! Dat las ik pas nadat ik ‚s ocht­ends mijn handteken­ing onder het for­mulier had gezet voor de huuropzeg­ging. Nou ja, echt bijgelovig ben ik niet. Hoewel ik er miss­chien toch wel een paar dagen mee zou hebben gewacht… tot de vol­gende week. ZVH heeft nu col­lec­tief aan de bewon­ers van het Vis­ser­shop de huur opgezegd, van de oude huizen. Per 15 novem­ber. Niet dat Zaanstad er nu opeens een groep dak­lozen bij kri­jgt! De bewon­ers kri­j­gen de garantie voor een huis in de nieuw­bouw plus de verhuiskosten-​vergoeding.

Wij, de Hop­pers, zullen bin­nenkort al een kijkje mogen nemen op het ter­rein van de nieuw­bouw. Dat vordert inmid­dels in rap tempo. Je ziet bijna let­ter­lijk per dag vooruit­gang. Huizen met erk­ers! Rode steen­t­jes. Kan­tel­ra­men boven. Zo ont­dek je elke keer wat nieuws wan­neer je langs het hek bij de Lin­de­laan wandelt.

Wat ik opval­lend vond — maar zoveel ervar­ing met nieuw­bouw heb ik dan ook niet — was dat we als huur­ders zoveel inspraak kre­gen in de inricht­ing van de nieuwe huizen. Na het toeken­nen van een huis kreeg ieder een map vol met infor­matie en for­mulieren over bijvoor­beeld het san­i­tair, inbouwap­pa­ratuur in de keuken en kleur, kleur en nog eens kleur! Omdat mijn komende ver­huizen van tweede naar eerste fase zo laat en plot­sel­ing kwam, heb ik wel even ‚ver­lekkerd’ mogen kijken naar al die kleurt­jes, maar voor wijzigin­gen was het te laat! Ik krijg dus een stan­daard nieuw­bouwhuis met een stan­daardinricht­ing en een stan­daard kleurtje wit. Het duizelde mij toch al een beetje van die keuze uit veer­tien kleuren deuren, twintig kleuren voor het werk­blad in de keuken en twintig soorten handgrepen.

Een paar weken gele­den was er weer eens con­ster­natie op ‚t Hop. In en achter één van de wonin­gen is een XTC-​lab ont­man­teld door poli­tie en brandweer. Tot ‚s avonds laat was de brandweer er bezig met het weghalen van die spullen. Dat was uit­er­aard weer ‚het gesprek van de dag’ op ‚t Hop! Een dag of tien later kwam er plot­sel­ing een leg­erhe­likopter vlak boven de huizen cirke­len. Dat her­haalde zich even daarna nog eens met twee van die ‚wentel-​wieken’. Onrust in heel Zaandam-​Zuid!

Hoewel het er spec­tac­u­lair uitzag, krijg je daar in een tijd van ter­ror­is­tis­che dreigin­gen wel wat onbe­haaglijke gedachten bij. De derde werel­door­log uit­ge­bro­ken? Bin Laden opge­do­ken in water­rijk Zaan­land? Het bleek dus een oefen­ing op het Hem­brugter­rein te zijn van mariniers en marechaussee, kor­tom de Bij­zon­dere Bij­s­tands Een­heid. Maar dat stond pas in de krant nadat de B.B.E. alweer vertrokken was. Ik duik, vast en zeker min­der rumo­erig, over een maand weer op… met een vol­gende aflev­er­ing van ‚Zaanse Hop­jes’. Wordt dus opnieuw ver­volgd. JAN

Geschreven: 04 juli 2016

Zaanse Hop­jes, aflev­er­ing 16

Tijd voor een feestje! Dat was het op vri­jdag 14 mei 2004 op het Vis­ser­shop. Won­ing­bouwv­erenig­ing ZVH vierde die dag sym­bol­isch het hoog­ste punt op het nieuw­bouwter­rein van de wijk. Er was aan de Zaan een grote par­ty­tent neergezet, die vol­doende ruimte bood aan zowel de bewon­ers van de wijk als aan­wezige medew­erk­ers van ZVH. In de uitn­odig­ings­brief schreef de won­ing­cor­po­ratie: ‘Als u duimt voor mooi weer dan zor­gen wij voor de rest en wordt het vast gezellig!’

Welnu, het was die dag mooi en zon­nig weer. Zo kon er dus weer eens, ook buiten, aan de Zaan wor­den ver­toefd. Dat gedeelte (Noten­laan) is lange tijd niet toe­ganke­lijk geweest voor de bewon­ers, van­wege het slopen en bouwen wat er nu plaatsvindt. Gezel­lig was het trouwens ook!

De feestelijke mid­dag werd begonnen met koffie en gebak­jes met daarop afge­beeld het logo van het Hop. Dat logo vormt onder andere een illus­tratie van een huis wat één van de aan­wezi­gen deed opmerken: “Nu heb ik het gevoel mijn ‘eigen huis’ op te eten!” Een dee­jay zorgde voor muziek. Er waren volop drankjes, waar­door de sfeer naar­mate de middag/​avond vorderde steeds vrolijker werd. Rond zessen was er ook een bar­be­cue voor alle Hoppers.

Jaap Smit bedankte de organ­isatie met een korte speech aan het eind van de bar­be­cue. De dames die deel uit­maken van de bewon­er­scom­missie in ’t Hop wer­den ver­rast met een welver­di­end bloemetje.

Het was heel pret­tig om eens zo met iedereen van gedachten te kun­nen wis­se­len en een kijkje te nemen op het nieuw­bouwter­rein. Som­mige mensen kon­den op die manier zien hoe ver het was met de bouw van de huizen waar zij komen wonen. Die toezeg­gin­gen zijn inmid­dels gedaan. Zoals het er naar uitziet ligt alles nog steeds op schema (ik hoef geen weer­man te zijn om te dur­ven voor­spellen dat er geen vorstpe­ri­ode meer komt tot de oplev­er­ing) en de eerste huizen in de Esdoorn­laan zullen zo eind augus­tus 2004 klaar zijn.

Daarna wor­den de rijt­jeshuizen per week opgeleverd, zodat dit najaar dus weer een soort van volksver­huiz­ing naar het gedeelte nieuw­bouw zal plaatsvin­den op ‚t Hop. Zodra de flat op de hoek Notenlaan/​Bleekerstraat klaar is, wordt begonnen met de sloop van het laat­ste oude gedeelte in de wijk. Overi­gens was na het feestje voor de huur­ders een kijkdag, zater­dag 15 mei, voor kop­ers van de huizen in het Vis­ser­shop. Koop– en huurhuizen komen door elkaar te staan.

In de nabi­jgele­gen Vijfhoek wordt ook hard gew­erkt aan de nieuw­bouw. Je ziet het, net als op ‚t Hop, vri­jwel per dag vorderen. Daar in de buurt staan nogal wat veran­derin­gen op stapel, omdat het viaduct over de kruis­ing Wibautstraat/​Troelstralaan deze zomer wordt ges­loopt en er een rotonde wordt aan­gelegd. Dat zal uit­er­aard ingri­jpende gevol­gen hebben voor het ver­keer en afs­luitin­gen en omlei­din­gen met zich mee­bren­gen. Het bli­jft dus nog een tijdje rom­melig in Zaandam-​Zuid, maar het tekent zich nu al af dat het resul­taat cq. de woonomgev­ing mooi wordt en er zeker op vooruit zal gaan. JAN

Zaanse Hop­jes, aflev­er­ing 17
7 juli 2004

Pre­cies een week gele­den, op woens­dag 30 juni, wer­den alle Hop­be­won­ers in de gele­gen­heid gesteld een kijkje te nemen in de nieuw­bouw­wonin­gen van de wijk. Medew­erk­ers van ZVH en Dura Ver­meer waren aan­wezig om vra­gen te beant­wo­or­den. Het was best wel span­nend om voor het eerst het huis te kun­nen bek­ijken, waar je komt te wonen. Hoewel er nog het nodige aan moet gebeuren, blijkt wel al dat het Vis­ser­shop een mooi wijkje zal wor­den, miss­chien beter gezegd zal blijven!

De huizen wor­den in dezelfde sfeer­volle stijl, als het was, gebouwd. Wat me bij de eerste stap over de drem­pel opviel was de ruimte: de grote woonkamer bene­den en boven de ruime slaap­kamer aan de voorz­i­jde van de won­ing. Voor gezin­nen met kinderen kan die slaap­kamer door een tussen­wand in tweeën wor­den gedeeld.

Ongeveer de helft van de huizen op ‚t Hop wordt verkocht door de make­laars Peper­staete en Vlieg. Daar werd de laat­ste tijd met animatiefoto’s, die een goed beeld geven van hoe ons wijkje wordt, mee gead­ver­teerd. Voor de mensen die inter­net hebben is het leuk om eens op de site www​.vis​ser​shop​.nl te kijken. Niet alleen zijn daar foto’s en plat­te­gron­den van het nieuwe Vis­ser­shop te zien, maar ook foto’s en ver­haalt­jes die een aardig beeld geven van de geschiede­nis van de wijk.

Vijfhoek. Ook de Vijfhoek­be­won­ers berei­den zich voor op terug­keer naar hun nieuwe wonin­gen. Daar schiet de nieuw­bouw ook al hard op. De nabi­jgele­gen Wibaut­straat, tussen Mor­gen­ster­straat en Thor­beck­eweg, is nu afges­loten voor ver­keer, omdat het viaduct over de Troel­stralaan deze zomer wordt ges­loopt. De anders zo drukke Wibaut­straat was de afgelopen dagen even­t­jes het domein van spe­lende kinderen. Ze had­den volop gele­gen­heid om er te voet­ballen, fiet­sen en de brug als skate­baan te gebruiken. Daar zal door het bouwver­keer wel gauw een einde aan komen. Het ‚gewone’ autover­keer had in de afgelopen week veel hin­der van de afs­luit­ing van de Wibaut­straat. Er ontston­den opstop­pin­gen in de Mor­gen­ster­straat en aan de Zuiddijk.

„Het is hier een hart­stikke mooi dorp! Maar hoe kom ik eruit?” was een vraag die me gis­teren vanuit een in de Plataan­laan verd­waald ger­aakt bedri­jf­sautootje werd toegeroepen. Vanuit het Hop over de Zuid­dijk dus rechtsaf.

Deze Jan wil er niet uit; ik blijf! Het eerste rijtje nieuw­bouwhuizen, in de Esdoorn­laan, wordt in week 36, tussen 30 augus­tus en 3 sep­tem­ber, opgeleverd. Vanaf dan gaat het Vis­ser­shop weer een vol­gende episode in en ‚nieuwe geschiede­nis’ schri­jven. Jan

Zaanse Hop­jes, aflev­er­ing 18
4 augus­tus 2004

Het duurt nog een maand voor­dat de eerste wonin­gen in het vernieuwde Vis­ser­shop wor­den opgeleverd. Het lijkt wel een beetje op „stilte voor de storm” nu in de vakanti­etijd. In de herfst zal opnieuw een soort van volksver­huiz­ing plaatsvin­den op ‚t Hop, dan wordt er door de meeste bewon­ers van het oude gedeelte ver­huisd naar het nieuwe.

De gemeente heeft de bezwaren van Bleekersstraat-​bewoners tegen de bouw van het 50+torentje onge­grond verk­laard. Een aan­tal tweede fase-​bewoners uit de wijk moet tijdelijk naar elders ver­huizen. Zij hebben al wonin­gen aange­bo­den gekre­gen. Ook woon­den er nog een aan­tal mensen, zon­der vast huur­con­tract, die voor het einde van de maand juli hun huizen moesten verlaten.

De leegstaande huizen wor­den direct onbe­woon­baar gemaakt, zodat nar­igheid als eerder met rom­mel en ongewen­ste bezoek­ers wordt voorkomen.

In de nabi­jgele­gen Vijfhoek, die nu de Poort van Zuid heet, zijn op woens­dag 7 juli 2004 de eerste sleu­tels uit­gereikt aan de bewon­ers die het langst in de wijk wonen. Zij hebben na 43 flat­jaren een huis met een tuin gekre­gen. Van de Vijfhoek­be­won­ers die twee jaar gele­den hun wonin­gen moesten ver­laten, keert vijftig pro­cent terug naar de wijk. Er komen overi­gens meer wonin­gen terug dan er zijn gesloopt.

De gemeente heeft de rio­ler­ing in de Bleek­er­straat ver­legd. De bewon­ers daar wor­den nu gecon­fron­teerd met een rioolaansluit­ing die van achter de 25 huizen naar voor moet wor­den ver­legd. In de krant las ik dat dat voor hun eigen reken­ing komt. Eigen­lijk dacht ik, met mijn „beschei­den” mening, meteen aan de miljoe­nen­ver­slin­dende pro­jecten die onze (plaat­selijke) over­he­den er doorheen jagen. Ik vraag me dan af of er niet ergens een potje is om deze mensen een tege­moetkom­ing in die onvoorziene, ongetwi­jfeld hoge kosten te bieden.

Koo­phuis of niet: Het lijkt mij nogal wat om opeens voor een dergelijk prob­leem te staan! Op ‚t Hop zelf moet wor­den nagedacht over ver­huizen en de inricht­ing van je nieuwe huis. Kan je nou wel of niet meteen behangen in een nieuw­bouwhuis? Wat doe je op de vloer? Wor­den het gordi­j­nen, lamellen of toch iets anders voor de ramen?

Net als ik kiezen heel wat buren, heb ik al gemerkt, voor lam­i­naat. De lam­i­naat­fab­rikant zal zich ongetwi­jfeld in de han­den wrijven. Een huis met een erker, rode dak­pan­nen en een voor­tuin. In gedachten zie ik mijzelf daar al „achter de gera­ni­ums” zit­ten. Het klinkt en is leuk, maar wie weet sta ik ten tijde van de vol­gende aflev­er­ing van deze rubriek wel bol van de ver­huis­stress. Eén troost: alle Hop­pers zit­ten in het­zelfde schuitje. We slepen elkaar er ongetwi­jfeld doorheen. Jan

Zaanse Hop­jes aflev­er­ing 19
1 sep­tem­ber 2004

In de herfst van 2003 is de eerste helft van het Vis­ser­shop ges­loopt. Zodra het toren­tje aan de Zaan bewoond is, zal ook de tweede helft van de wijk tegen de vlakte gaan. Dan is het oude Vis­ser­shop defin­i­tief geschiede­nis. De nieuw­bouw is bijna klaar.

De Hop­pers hebben de kans gekre­gen al eens een kijkje te nemen in de nieuwe huizen. De vorderin­gen van de bouw waren ook altijd redelijk goed te vol­gen. De meeste mensen zijn nu wel blij met de gerieflijker wonin­gen die er komen. Zo medio sep­tem­ber wor­den de eerste wonin­gen opgeleverd. Kun­stenares Ida van der Lee heeft het pro­ces van slopen en ook de nieuw­bouw samen met de bewon­ers meegemaakt.

Uit oude mate­ri­alen maakte zij een schatk­ist, waar de bewon­ers in novem­ber 2003 aller­lei herin­ner­in­gen in de vorm van ver­halen, gedichten en foto’s in deden, waarna deze met een boot naar het Zaans Museum werd gevaren. Inmid­dels staat deze schatk­ist ten­toongesteld in het kan­toor van ZVH aan de Peper­straat. Later zal de schatk­ist terugk­eren op ‚t Hop en een defin­i­tief plekje kri­j­gen in het toren­tje aan de Zaan.

In de week van ver­schi­j­nen van deze Eigen­wijkspag­ina kri­jgt Ida van der Lee een tijdelijk ate­lier in een van de huizen in de Plataan­laan. In ver­band met de oplev­er­ing van de eerste wonin­gen, heeft ze voor don­derdag 23 sep­tem­ber een kleine performance/​openingsact bedacht waar­bij het de bedoel­ing is dat de gen­odig­den er een actieve rol in gaan spe­len. ” Ook hier­voor vond ik het belan­grijk dat er op een sym­bol­is­che wijze een poging gedaan moet wor­den om de ziel van het oude Hop te ver­huizen naar het nieuwe Hop. Het bli­jft dus in de sfeer ‚” aldus de kunstenares.

Een aan­tal pan­den in de Esdoorn­laan gaat t.z.t. gebruikt wor­den om de ver­halen van de mensen te etaleren. Van der Lee hoopt voor haar nieuw­ste project op de medew­erk­ing van de bewon­ers. Ze vertelt tenslotte: „Ze zijn natu­urlijk druk met hun ver­huiz­ing, maar wie weet willen ze toch even afrea­geren.” Jan

Zaanse Hop­jes aflev­er­ing 20
29 sep­tem­ber 2004

De eerste van de 216 nieuwe wonin­gen in het Vis­ser­shop zijn opgeleverd. Kun­stenares Ida van der Lee nam op don­derdag 23 sep­tem­ber het ini­ti­atief om met een kun­st­pro­ject de ziel van het oude gedeelte van de wijk over te bren­gen naar de nieuw­bouw. In eerste instantie leek dit ‚feestje’ er een te zijn voor gen­odig­den zoals medew­erk­ers van ZVH, directeur Sanders, mensen van het archi­tecten­buro en directeur-​generaal mevrouw Bertram van het min­is­terie van VROM.

Al gauw meng­den bewon­ers van het Vis­ser­shop zich onder de gen­odig­den in de par­ty­tent die hier­voor was neergezet in het mid­den van de nieuw­bouw. Daarna ging het in optocht door de wijk. Een zee van witte para­plu­ut­jes door de ges­taag val­lende regen. Bij drie van de oude huizen wer­den vlo­er­plankjes gehaald, waarop tek­st­frag­menten waren aange­bracht uit de schatk­istver­halen van de bewon­ers zelf. De voorgelezen woor­den ver­waaiden in de wind hoewel dat bij een zielsover­dracht miss­chien wel toepas­selijk is. Teams van het archi­tecten­buro, ZVH en bewon­ers (Anneke Hoog­moed en Mar­jan Schuit) schaat­sten op oude traple­unin­gen en verkleed in out­fits, waar­voor onder andere geis­ers uit de oude huizen zijn gebruikt, naar de nieuw­bouw waarmee sym­bol­isch de ziel naar het nieuwe Vis­ser­shop werd gebracht. Dat mem­o­reerde nog aan het schaat­sen op het Teer­plein, met een echte koek– en zopi­etent, waar heel wat Hop­pers nog goede herin­ner­in­gen aan hebben.

Blij zijn de bewon­ers van het wijkje nu ook met hun nieuwe huizen. Dat is overal te horen. De heer Sanders haalde in zijn toe­spraak nog de moeil­ijke start van het pro­ces aan dat heeft geleid tot de sloop en nieuw­bouw. Het Vis­ser­shop is de eerste wijk waarmee won­ing­bouwv­erenig­ing ZVH in de jaren van de eerste werel­door­log ooit begon. Mevrouw Bertram was aan­wezig omdat het Hop als eerste van de 56 pri­or­iteitswijken was aangewezen door het min­is­terie van VROM. In haar toe­spraak had zij het her­haaldelijk over het Vis­ser­shoF, wat haar telkens com­men­taar opleverde vanuit het publiek.

En wat de ziel van het Hop betreft? Die zit en bli­jft ongetwi­jfeld in de mensen die hier al tien­tallen jaren soms zelfs hun leven lang wonen, in de mensen die ervoor gekozen hebben hier te bli­jven wonen. Sym­bol­isch is de ziel van het oude nu in ieder geval ook overge­bracht naar het nieuwe Vis­ser­shop. Nadat dat was gebeurd brak de bewolk­ing, hield het op met rege­nen en begon de zon die mid­dag uit­bundig te schi­j­nen. Jan Boonstra

Geschreven: 04 juli 2016

Zaanse Hop­jes, aflev­er­ing 21
27 okto­ber 2004

Het wordt stiller in het oude gedeelte van het Vis­ser­shop. Heel wat bewon­ers zijn ver­huisd naar de nieuw­bouw, of daar bezig in hun nieuwe wonin­gen. Een aan­tal van de Hop­pers gaat er tijdelijk wonen en keert uitein­delijk weer terug in de nieuw­bouw van de tweede fase.

De hoge en imposante bomen van de Kas­tanje– en Plataan­laan zijn onlangs gekapt, een naargeestig gezicht. Hoewel de oude wonin­gen nu bin­nen­shuis veel lichter zijn waren de bomen toch heel gezichts-​bepalend voor het wijkje. Het gaf mij een naar gevoel toen ik de bomen neerge­haald zag wor­den. De bomen hebben hier zes­tig jaar ges­taan, alle ontwik­kelin­gen in dit lev­endige wijkje gevolgd.

Ik hoorde van som­mige mensen dat het nu doet denken aan de Tweede Werel­door­log toen ook alle bomen op ‚t Hop wer­den omge­haald en zijn opgestookt! Toch is het oude Vis­ser­shop niet alleen maar op weg naar de afbraak, ergens in het wijkje wordt ook nog iets opgebouwd!

Kun­stenares Ida van der Lee begeleidt het pro­ces van sloop en nieuw­bouw in het Vis­ser­shop. In een aan­tal van de sloo­phuizen is zij, met hulp van andere kun­ste­naars en vri­jwilligers, druk bezig met het opbouwen van een exposi­tie die in de peri­ode 29 okto­ber tot en met 14 novem­ber 2004 gaat plaatsvin­den. Een boekje met frag­menten uit de schatk­istver­halen van de bewon­ers en foto’s van de sloop­pan­den gemaakt door Max Linssen is inmid­dels ver­sch­enen. Aanstaande vri­jdag 29 okto­ber is om 15.00 uur de open­ing van de exposi­tie, met toe­spraken van Jaap Smit en Ria Dirkx. De open­ingsti­j­den zijn: don­derdag tot en met zondag van 12.00 — 16.00 uur.

Overi­gens zijn nieuwe ver­halen over en uit het Vis­ser­shop nog steeds welkom! Bezoek­ers mogen de ten­toongestelde ver­halen mede beo­orde­len. De ver­halen die het Vis­ser­shop het beste type­ren wor­den in het straat­beeld van het nieuwe Hop vereeuwigd.

De bek­end­mak­ing van de meest spraak­mak­ende ver­halen is op zondag 14 november2004 om 15.00 uur. De exposi­tie vindt plaats in de pan­den Plataan­laan 13, 17, 19, 21 en 23. Het Vis­ser­shop: een dor­pje, aan het eind van de Zuid­dijk, met een eigen karak­ter. Na de oplev­er­ing van ‚het toren­tje’ verd­wi­j­nen ook de laat­ste bewon­ers naar de nieuw­bouw en maakt de sloophamer een einde aan het oude Hop. In het nieuwe Vis­ser­shop gaan ongetwi­jfeld weer nieuwe ver­halen ontstaan. Het Vis­ser­shop is en bli­jft een wijkje in beweg­ing, een buurt met een ziel. Einde. Jan Boonstra

Sloop­pan­den als ‚Ver­hal­en­dool­hof” Ida van der Lee geeft vorm aan de ziel van het Vis­ser­shop.
Bron NHDag­blad 22 okto­ber 2004.

Rond­lopen in een sloop­won­ing waar al van alles weg is, maar waar ook din­gen zijn toegevoegd. Ter­wijl je de tek­sten op de muur leest, ont­dek je dat je via een kast kunt door­lopen naar de wc van de buren. Het is mogelijk in vier sloo­phuizen op het Vis­ser­shop, die begin novem­ber zullen zijn omgevormd tot een ‚verhalendoolhof’.

In het kader van het project ‚Sloophamer schatkamer’ zijn de wonin­gen Plataan­laan 13, 17, 19 en 21 te Zaan­dam van 29 okto­ber tot en met 14 novem­ber 2004 op don­derdag, vri­jdag, zater­dag en zondag te bezoeken van 12.00 tot 16.00 uur.

Exposi­tie in sloop­pan­den legt ziel wijk bloot De sloop van de oude wijk Vis­ser­shop in Zaan­dam gaat de tweede fase in. Het kun­st­pro­ject Sloophamer Schatkamer van beeldend kun­ste­naar Ida van der Lee reist mee met dit voor de bewon­ers ingri­jpende veran­der­ing­spro­ces. In opdracht van de gemeente Zaanstad werkt de kun­ste­naar samen met de bewon­ers aan een bli­jvende kun­st­toepass­ing met herin­ner­ingswaarde voor de wijk.

Ida van der Lee

Op vri­jdag 29 okto­ber is de open­ing van de tweede fase van Sloophamer Schatkamer: een exposi­tie in vier sloop­pan­den in het Vis­ser­shop. Het kun­st­pro­ject Sloophamer Schatkamer heeft tot doel om de ziel van ‚het oude Hop’ veilig over te bren­gen naar de nieuw­bouw. Vorig jaar ging het project van start met een indruk­wekkend afscheids-​ritueel. Een grote schatk­ist, gemaakt van karak­ter­istiek sloop­ma­te­ri­aal uit het Vis­ser­shop, speelde hierin de hoof­drol. Bewon­ers deponeer­den er hun ver­halen en herin­ner­in­gen in en brachten hem in pro­cessie door het Hop en over de Zaan naar het Zaans Museum.

Nu wor­den die ver­halen, een schat aan infor­matie, wereld­kundig gemaakt in vier sloop­pan­den. De oude wonin­gen zijn omge­toverd in een ver­hal­en­dool­hof. Ook de schatk­ist kri­jgt een plaats in een van de wonin­gen. De ver­halen van de bewon­ers die het beste de ziel van het Hop type­ren, wor­den ges­e­lecteerd. In de derde fase van het kun­st­pro­ject keren de ver­halen terug in het straat­beeld van het nieuwe Vissershop.

Vis­ser­shop De wonin­gen op het Vis­ser­shop zijn gebouwd in de jaren van 1914 tot 1919. Van oud­sher een social­is­tisch bol­w­erk, heeft het Hop nog steeds een hechte sociale struc­tuur. De laat­ste jaren ver­keer­den de huizen in deplorabele staat. Besloten werd de wonin­gen, die eigen­dom zijn van Won­ing­cor­po­ratie ZVH, af te breken en daar nieuwe voor in de plaats te bouwen. De ene helft van deze oude wijk aan de Zaan is nu ges­loopt. De bewon­ers wachten in wis­sel­wonin­gen op een nieuw huis. De tweede sloop­fase is in 2005. Het nieuwe Vis­ser­shop moet klaar zijn in 2007.

Ida van der Lee Kun­ste­naar Ida van der Lee is bek­end van­wege de per­soon­lijke manier waarop zij vorm en inhoud weet te geven aan veranderings-​processen, in het bij­zon­der in de lan­delijke en stedelijke omgev­ing. Enkele andere van haar kun­st­pro­jecten zijn Was­goed, is goed (1999) in de Vro­lik­straat in Ams­ter­dam, Ontroerend goed (2001−2006) in Abcoude en Duizend deuren (2003) in Groningen.

Zaans kun­st­pro­ject Sloophamer Schatkamer is een soci­aal kun­st­pro­ject van beeldend kun­ste­naar Ida van der Lee, in opdracht van de gemeente Zaanstad in samen­werk­ing met de Advies-​commissie Beeldende Kunst (ABK). Het vindt plaats in het kader van het Actieplan Cul­tu­urbereik gemeente Zaanstad en wordt finan­cieel onder­s­te­und door Pro­gramma Actieplan Cul­tu­urbereik Noord-​Holland onderdeel Beeldende Kunst & de Open­bare Ruimte, en het Grotestedenbeleid.

Foto’s: Gemeente Archief Zaanstad, Hans Dam, ZVH, Ida van der Lee, Jacques Veth, Rinus21, esteie​.nl